Αισιόδοξα είναι τα «μηνύματα» για την ακτοπλοϊκή επιβατική κίνηση του φετινού καλοκαιριού, με τον Ιούνιο να καταγράφει σταθεροποιητικές τάσεις ενώ ο Ιούλιος συνεχίζει δυναμικά.

Παρά τις προκλήσεις του αυξημένου κόστους στην ακτοπλοΐα και τις μεταβολές στις τουριστικές συνήθειες, τα στοιχεία δείχνουν ότι η επιβατική κίνηση παραμένει ισχυρή, ενώ οι ταξιδιώτες στρέφονται ολοένα και περισσότερο σε γρήγορα και ευέλικτα μέσα μεταφοράς, σε μοντέλα διακοπών τύπου Island Hopping, αλλά και στην επιλογή κοντινών προορισμών, όπως τα νησιά του Αργοσαρωνικού.

Η δυναμική εκκίνηση του Ιουλίου ενισχύει τις προβλέψεις για μια σεζόν που, παρά τις πιέσεις, αναμένεται να κινηθεί στα ίδια επίπεδα με το 2024, επιβεβαιώνοντας τη σημασία της ακτοπλοΐας για την τουριστική και νησιωτική οικονομία της χώρας.

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, τα ταχύπλοα κατέγραψαν φέτος αξιοσημείωτη άνοδο, κυρίως σε δρομολόγια κοντινών αποστάσεων όπως αυτά προς τα νησιά του Αργοσαρωνικού αλλά και στα ενδοκυκλαδικά.

Η ταχύτητα, η ευελιξία αλλά και οι ανταγωνιστικές προσφορές αποτέλεσαν βασικά κριτήρια προτίμησης για χιλιάδες επιβάτες, ειδικά ξένους τουρίστες που ακολουθούν μοντέλα πιο ευέλικτων διακοπών, όπως το δημοφιλές Island Hopping, ιδιαίτερα στις Κυκλάδες και στον Αργοσαρωνικό.

Φαίνεται ότι το συγκεκριμένο τουριστικό μοντέλο κερδίζει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές καθώς η στρατηγική αυτή, που εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία σε χώρες όπως η Ελλάδα, προωθεί μια πολυδιάστατη εμπειρία διακοπών, δίνοντας στους επισκέπτες τη δυνατότητα να γνωρίσουν περισσότερους από έναν προορισμούς, με διαφορετικά πολιτιστικά και φυσικά χαρακτηριστικά.

Καθοριστικό ρόλο για την επιτυχία του παίζει η ανάπτυξη κατάλληλων μεταφορικών συνδέσεων και η δημιουργία θεματικών διαδρομών, οι οποίες δίνουν ώθηση στην τοπική οικονομία, προβάλλοντας μικρότερα νησιά και περιοχές που συχνά παραμένουν στη σκιά των δημοφιλών τουριστικών hubs.

Ταυτόχρονα, το Island Hopping συμβάλλει στον περιφερειακό αναπτυξιακό εξισορροπισμό, κατανέμοντας ισόρροπα την τουριστική ροή.

Ενθαρρυντικά τα στοιχεία για την επιβατική κίνηση

Αναφορικά με την ακτοπλοϊκή κίνηση τα στοιχεία είναι μέχρι στιγμής ενθαρρυντικά. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το ΑΠΕ-ΜΠΕ η ακτοπλοϊκή επιβατική κίνηση τον Ιούνιο του 2025, ανήλθε σε 2.880.607 επιβάτες έναντι 2.867.863 τον Ιούνιο του2024, καταγράφοντας οριακή αλλά θετική μεταβολή.

Ιούλιος: Εντυπωσιακή εκκίνηση

Επίσης η δυναμική εκκίνηση του Ιουλίου ενισχύει τις προβλέψεις για μια σεζόν που, παρά τις πιέσεις, αναμένεται να κινηθεί στα ίδια επίπεδα με το 2024,επιβεβαιώνοντας τη σημασία της ακτοπλοΐας για την τουριστική και νησιωτική οικονομία της χώρας.

Τα στοιχεία του υπουργείου Ναυτιλίας για το πρώτο 20ήμερο του Ιουλίου ενισχύουν την αισιοδοξία για την πορεία της φετινής σεζόν, με την επιβατική κίνηση να αυξάνεται κατά 6,7% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Από 1 έως 19 Ιουλίου, από τα τρία μεγάλα λιμάνια της Αττικής αναχώρησαν πάνω από 650.000 επιβάτες προς τα νησιά του Αιγαίου.

Αναλυτικά, από το λιμάνι του Πειραιά, για το συγκεκριμένο διάστημα αναχώρησαν 354.078 επιβάτες προς τα νησιά, έναντι 331.596 το 2024.

Τα δρομολόγια ήταν σχεδόν ίδια σε αριθμό (449 φέτος έναντι 451 πέρυσι).

Εντυπωσιακή αύξηση παρατηρήθηκε στην κίνηση προς τα νησιά του Αργοσαρωνικού, όπου σημειώθηκε άνοδος 19,95%, με 155.197 επιβάτες και 909 δρομολόγια, έναντι 129.384 επιβατών και 806 δρομολογίων πέρυσι.

Η μικρότερη απόσταση και το χαμηλότερο συνολικό κόστος φαίνεται πως ενισχύουν την επιλογή κοντινών νησιών, ειδικά για σύντομες αποδράσεις.

Αντίθετες τάσεις σε Ραφήνα και Λαύριο

Η κίνηση από το λιμάνι του Λαυρίου το ίδιο διάστημα παρουσιάζει ήπια αύξηση 1,39%, με 42.627 επιβάτες και 169δρομολόγια (έναντι 42.080 και 168 αντίστοιχα πέρυσι).

Αντίθετα, το λιμάνι της Ραφήνας καταγράφει μικρή πτώση 1,19% στην επιβατική κίνηση, με 109.554 επιβάτες και 208 δρομολόγια, έναντι 110.884 επιβατών και 222 δρομολογίων την ίδια περίοδο το 2024.

Πηγές του ακτοπλοϊκού κλάδου επεσήμαναν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η μεγαλύτερη συγκέντρωση του επιβατικού όγκου παρατηρείται από τις 15 Ιουλίου έως τις 31 Αυγούστου, περίοδος κατά την οποία εκτιμάται ότι η κίνηση φέτος θα φτάσει τα 4,5 εκατ. επιβάτες, 732.000 ΙΧ και 115.000 φορτηγά, δηλαδή σε επίπεδα παρόμοια με το καλοκαίρι του 2024.

Σταθερές οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων

Η μείωση κατά 50% των λιμενικών τελών από το υπουργείο Ναυτιλίας για έναν χρόνο αποτέλεσε έναν από τους βασικούς παράγοντες που συνέβαλαν στη συγκράτηση των τιμών των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, σε μια περίοδο κατά την οποία ο κλάδος αντιμετωπίζει σημαντικές πιέσεις από το αυξημένο λειτουργικό κόστος, τις περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις και τις διακυμάνσεις στις τιμές των ναυτιλιακών καυσίμων διεθνώς λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων.

Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, η στοχευμένη αυτή ελάφρυνση από πλευράς Πολιτείας έδωσε στις ακτοπλοϊκές εταιρείες τη δυνατότητα παράλληλα να προχωρήσουν σε εκπτώσεις και προσφορές, απορροφώντας μέρος των προαναγγελθεισών αυξήσεων.

Έτσι, οι τιμές παρέμειναν σε σταθερά επίπεδα με εξαίρεση πιθανόν κάποια δρομολόγια ενδονησιωτικά, γεγονός που ενίσχυσε την επιβατική ζήτηση, ιδίως ενόψει της κορύφωσης της τουριστικής σεζόν.

Ωστόσο, παρά τη θετική συμβολή του μέτρου, το συνολικό κόστος μεταφοράς –ιδιαίτερα προς μακρινούς προορισμούς του Αιγαίου, όπως η Κρήτη, τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου– εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, ειδικά για τις οικογένειες και τους Έλληνες μεσαίου εισοδήματος.

Νέο πλαίσιο για τις άγονες γραμμές: Τετραετείς συμβάσεις και προβλεψιμότητα για νησιά και ακτοπλοΐα

Την ίδια ώρα σημαντικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις άγονες ακτοπλοϊκές γραμμές φέρνει το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, εισάγοντας για πρώτη φορά τη δυνατότητα τετραετών συμβάσεων για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες. Η κίνηση αυτή αποσκοπεί στη βελτίωση του προγραμματισμού, την ενίσχυση της σταθερότητας στις νησιωτικές μεταφορές και τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών.

Το νέο πλαίσιο προβλέπει την παροχή μισθώματος προς τις ανάδοχες εταιρείες, το οποίο θα αναπροσαρμόζεται ετησίως με μικρό ποσοστό αύξησης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατάργηση της ρήτρας καυσίμου στις συμβάσεις, με παράλληλη πρόβλεψη για ευελιξία τροποποίησης σε περιπτώσεις έκτακτων συνθηκών ή διεθνών κρίσεων που επηρεάζουν τις τιμές των ναυτιλιακών καυσίμων – και μάλιστα χωρίς την επιβολή ποινών.

Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Ναυτιλίας, στόχος είναι η αποτροπή αιφνίδιων διακοπών δρομολογίων, η διασφάλιση συνεχούς σύνδεσης των νησιωτικών περιοχών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και η υποστήριξη της τουριστικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας, ιδιαίτερα σε μικρότερους και απομονωμένους προορισμούς.

Πηγές από την ακτοπλοϊκή αγορά χαρακτήρισαν τη ρύθμιση «θετική», σημειώνοντας ωστόσο την ανάγκη να διασφαλιστεί η ευελιξία σε περιπτώσεις ακραίων αυξήσεων στα καύσιμα λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων.

Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά, η σταθερότητα στις τιμές είναι μεν επιθυμητή, αλλά δεν πρέπει να υπονομεύσει τη βιωσιμότητα των δρομολογίων σε περίπτωση κρίσης.