Έφυγε σήμερα από τη ζωή, πλήρης ημερών και διαύγειας, στα 86 του χρόνια, ένας σπουδαίος άνθρωπος, δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής, ο ροδίτης Κώστας Τσαλαχούρης, μετά απο μάχη με προβλήματα υγείας που έδωσε το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Ο Κώστας Τσαλαχούρης. ξεκίνησε να εργάζεται στη Ροδιακή στα τέλη της δεκαετίας του ’50 με διευθυντή τον αείμνηστο εκδότη και ιδρυτή της ΡΟΔΙΑΚΗΣ Μανώλη Καλαμπίχη και αρχισυντάκτη τον αείμνηστο Γιώργο Μαρτίνη. Λίγο αργότερα στη δημοσιογραφική ομάδα προστέθηκε και ο Γιώργος Ζαχαριάδης, μετέπειτα διευθυντής της ΡΟΔΙΑΚΗΣ.
Η οικογένεια της ΡΟΔΙΑΚΗΣ στην οποία εργάστηκε και συνεργάστηκε για περισσότερες από 6 δεκαετίες εκφράζει τα ειλικρινή της συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους συγγενείς του.
Τη θλιβερή είδηση του θανάτου του ανακοίνωσε ο γιος του Φίλιππος, αναφέροντας:
Κώστας Τσαλαχούρης 16.1.1939 – 1η 11. 2025
Ο πατέρας μου έφυγε απο την ζωη σήμερα το πρωί. Η μνήμη αναλαμβάνει τώρα το καθετί.
Τσαλαχούρης Κωνσταντίνος του Φιλίππου και της Ευαγγελίας Σέχα.
Γεννήθηκε στη Ρόδο, στις 16 Ιουνίου 1939. Στη διάρκεια των γυμνασιακών του σπουδών άρχισε να εργάζεται στην εφημερίδα «Η Ροδιακή» και στα 1958 στο Ραδιοφωνικό Σταθμό Ρόδου. Από το 1975 εργάζεται στην Αθήνα, στις εφημερίδες «Ακρόπολις» και «Απογευματινή». Συνεργάστηκε επίσης με τις εφημερίδες «Κάθε Μέρα» και «Κυριακάτικη Απογευματινή».
Υπηρξε μέλος της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) και της Διεθνούς Ενώσεως Δημοσιογράφων. Το 1994 εγκατέλειψε την ενεργό δημοσιογραφία για να αφοσιωθεί στην έρευνα πρωτογενών πηγών ελληνικών και ξένων.
Βαθύς γνώστης της νεότερης ιστορίας της Δωδεκανήσου, ερευνητής ιστορικών αρχείων ελληνικών και ξένων, έγραψε πολλές μελέτες και μονογραφίες-υπερβαίνουν τις 1000-που δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και ειδικευμένα περιοδικά.
Για το συγγραφικό του έργο τιμήθηκε μαζί με αλλους συναδέλφους του δημοσιογράφους-συγγραφείς το 2000, από την ΕΣΗΕΑ.
Ελαβε το Πανδωδεκανησιακό βραβείο στη μνήμη Βασίλη Μοσκόβη το 2000 για την προσφορά του στη μελέτη της ιστορίας των Δωδεκανήσων.
Ο Δήμος Ροδίων του απένειμε το Αργυρούν Μετάλλιο της πόλεως Ρόδου για τη συμβολή του στην καταγραφή της ιστορίας της Ρόδου και της Δωδεκανήσου.
Δώρησε μέρος της βιβλιοθήκης του (3.000 βιβλία) στο Διεθνές Κέντρο Λογοτεχνών Ρόδου.
Τα παιδιά του είναι η δημοσιογράφος και ποιήτρια Λία Τσαλαχούρη και ο μουσικός και συνθέτης Φίλιππος Τσαλαχούρης.
Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα της 1η Νοεμβρίου 2025.
Πως αποτύπωσε ο ίδιος το ισχυρό πέρασμά του από τη ΡΟΔΙΑΚΗ σε τρεις σελίδες
Μόλις πριν από μερικές εβδομάδες, οι σελίδες της ΡΟΔΙΑΚΗΣ, αφιέρωσαν στο ειδικό ένθετο για τα 110 χρόνια της ιστορίας της εφημερίδας μας, το πέρασμα του Κώστας Τσαλαχούρη, όπως ο ίδιος το αποτύπωσε.
Τα πρώτα βήματα, στη δεκαετία του ’50…
Από το συνθετήριο στη λινοτυπική και τώρα στα κομπιούτερ… Η περίοδος εκείνη του συνθετηρίου ήταν εποχή ηρωική, όλο μεράκι και αγάπη για την Τέχνη. Εποχή που έφυγε ανεπιστρεπτί…
Ο συντάκτης για να έχει την “έξωθεν καλήν μαρτυρίαν”, έπρεπε να μαθητεύσει στο “μάρμαρο”, εκεί να μάθει να γράφει, να μυρίσει το αντιμόνιο, να πιάσει το σφυγμό του κλεισίματος της εφημερίδας, να διδαχθεί δίπλα σε τεχνικούς ικανούς, μεγάλους του επαγγέλματος, μύστες αυτής της Τέχνης. Με κεφαλαίο το “Τ” γιατί αποτελούσε λειτούργημα, δεν ήταν οποιαδήποτε Τέχνη.
Γράμμα-γράμμα, στοιχείο-στοιχείο, έπρεπε να στηθεί όλη η εφημερίδα, γράμμα-γράμμα να γίνουν οι τίτλοι, να κοπούν οι γραμμές, να μπουν τα διάστιχα να… να.. να….χιλιάδες να…
Και τέτοιοι υπήρξαν πολλοί τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια.
Ο θεωρητικός Αντώνης Βρατσάλης, ο Μιχάλης Χώχος, ο Γιώργος Σπανός, ο Φώτης Ελιάμου, ο νεότερός τους Τάσος Αϊβάζης και τόσοι άλλοι “έσπρωξαν” προς τη μάθηση τους νέους τότε δημοσιογράφους. Δημοσιογραφία και Τυπογραφία προχωρούσαν μαζί στα ίδια βήματα. Δεν υπήρχε άλλη διέξοδος, ο δρόμος ήταν μονόδρομος. Ήσουν καταδικασμένος να μάθεις, να μυηθείς στη θεωρία της τυπογραφικής Τέχνης για να προχωρήσεις.
Η Τυπογραφία στη Ρόδο ήταν εξελιγμένη γιατί η λινοτυπία δεν ήταν κάτι το άγνωστο. Το Παράρτημα του Εθνικού Τυπογραφείου διέθετε τέσσερις λινοτυπικές μηχανές στα μέσα της δεκαετίας του ’50 έφερε και η “Πρόοδος” και σ’ αυτές στοιχειοθετούνταν τα κείμενα της “Ροδιακής” και του “Φρουρού της Δωδεκανήσου”.
ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΜΗΣ
Το Παράρτημα ήταν καλά εξοπλισμένο· δύο επίπεδα πιεστήρια, ένα ηλεκτρικό μαχαίρι, άπειρες οικογένειες γραμμάτων, ειδική αίθουσα για βιβλιοδεσία, πολλές μηχανές “Ολύμπια” και άλλα, συνέθεταν ένα πραγματικό εργοστάσιο. Με το κλείσιμο και τη μεταφορά του στην Αθήνα, η “Ροδιακή” επέστρεψε στο συνθετήριο και την κάσα, στην πλατεία του τότε Εργατικού Κέντρου, πάνω από την πλατεία Σύμης. Σ΄ αυτή την πλατεία έπρεπε να δοθεί το όνομα του Γ. Λαμπριανού, γιατί εκεί ο μεγάλος αυτός συνδικαλιστής, έδωσε αγώνες άνισους, σκληρούς, έντιμους, καλούς για την εργατιά και γενικά για το εργατικό κίνημα.
Αυτή η μικρή αποθήκη υπήρξε το μεγάλο σχολείο. Το Πανεπιστήμιο. Εκεί πήραμε τις “βάσεις”. ο Γιώργος Ζαχαριάδης κι εμείς, μάθαμε τα κόψιμο των κειμένων, το γράψιμο στο μάρμαρο, πώς κλείνει η εφημερίδα, γευτήκαμε χούφτες το αντιμόνιο.
Και όταν ο χρόνος έφερε τα βήματά μας σε μεγάλες αθηναϊκές εφημερίδες, τα πιστοποιητικά που εκδόθηκαν από εκείνο το ανήλιαγο “μπουντρούμι” ήταν ικανά για να ανοίξουν οι πόρτες και να δεχτούν τους μαθητές, σαν στελέχη πλέον.
Με μια μικρή διακοπή, τότε που μεταφέρθηκε το τυπογραφείο στην οδό Αβέρωφ, στη Νέα Αγορά, για λίγους μήνες, στην αποθήκη, ανεβαίναμε σιγά-σιγά αλλά σταθερά τα σκαλοπάτια της Δημοσιογραφίας…
Τα γραφεία βρίσκονταν στο ειδυλλιακό για το τέλος της δεκαετίας του 1950 “τοπίο” της πλατείας Σύμης-ακριβώς στο δεύτερο παράθυρο από αριστερά της Δημοτικής Πινακοθήκης.
Αποτελούσε γεγονός, όταν ξέμενε κανένας. ξένος στα απέναντι προς το κτίριο της ΣΙΕΡ πέτρινα καθίσματα. Τόση “κυκλοφορία” υπήρχε!..
Την εικόνα συμπλήρωναν καθημερινά, ο λου-στράκος με το κασελάκι του και τη φωτογραφία του Κ. Καραμανλή- την τοποθέτησε όταν ο τότε πρωθυπουργός περνώντας από την πλατεία – στάθηκε για να γυαλίσει τα παπούτσια του- και ο τροχονόμος για να ρυθμίζει την… κυκλοφορία!..
Καθημερινό μας συναπάντημα ο αιτησιογρά-φος με τη γραφομηχανή του -βρισκόταν απέ-ναντι από τις σκάλες της εισόδου προς την εφημερίδα- οι άνθρωποι του ταξιδιωτικού γραφείου Αριστ. Ζουρούδη, ο καφετζής, επιβλητικός όπως πάντα, όλος αναμνήσεις από τις περιπέτειές του στα στρατόπεδα της Ιταλίας και τη Μέση Ανατολή.
Μόνιμος επισκέπτης τις πρωινές ώρες ο λαογράφος Αναστάσιος Βρόντης, τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας. Το απόγευμα τη μονιμότητα κρατούσε πάντοτε ο χαλκέντερος Γαβριήλ Μίσιος με τις αναμνήσεις από τη ζωή της πόλεως την εποχή του Μεσοπολέμου και με τα αθλητικά του, τον ΑΡΣ, τη μόνη εσωτερική αντίσταση των σκλά βων προς τους κατακτητές και τα τωρινά του, την αγάπη του, το Δωριέα. Πολλοί ήταν οι επώνυμοι και οι ανώνυμοι επισκέπτες. Ξεχώριζε μια δασκάλα που ερχόταν τις πρώτες μεσημεριανές ώρες, αμέσως μετά τη λήξη του μαθήματος στο. σχολείο όπου εργαζόταν. Ήταν μόνιμη. Της άρεσε η δημοσιογραφία…
ΤΡΕΙΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ
Τρεις διευθυντές γνωρίσαμε στα πρώτα βήματά μας…
Ο πρώτος ήταν ο Ελευθέριος Μακρής που ήλθε με τον Ιερό Λόχο από τη Μέση Ανατολή και ύστερα από το επιτυχές πέρασμά του από τις δημοτικές συγκοινωνίες (ΡΟΔΑ) – είναι ο πατέρας των δημοτικών οδικών γραμμών και της διαρθρώσεως των υπηρεσιών του μεταφορικού αυτού φορέα – δοκίμασε και νομίζουμε με πλήρη επιτυχία στην κορυφαία θέση της εφημερίδας. Οποία ανισότητα!.. Κι όμως, επιτυχημένος και στις δύο θέσεις. Παθιασμένος φιλελεύθερος, προσωπικός φίλος του Σοφοκλή Βενιζέλου, τον εγκαταλείπει όταν το κόμμα των Φιλελευθέρων συμμαχεί με τις αριστερές δυνάμεις στις εκλογές του 1956. Η χρονολογία αυτή αποτελεί ορόσημο στην πορεία της “Ροδιακής”. Από τότε υποστηρίζει τις θέσεις του συντηρητικού χώρου μέχρι και σήμερα, ταυτισμένη με τη φιλελεύθερη παράταξη… Η αλλαγή αυτή γίνεται με την προσχώρηση στη συντηρητική παράταξη του βουλευτή Δωδεκανήσου Στέλιου Κωτιάδη, ο οποίος ήταν και ο ιδιοκτήτης της.
Η αρθρογραφία του Μακρή για το Κυπριακό και τα σχόλιά του γύρω από το νέο πολιτικό χάρτη της χώρας, με την εμφάνιση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ως αρχηγού της συν-τηρητικής παρατάξεως και την ίδρυση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως, σφράγισαν τα μέσα της δεκαετίας του 1950.
Οι Γιώργος Διαμαντίδης και Εμμανουήλ Παπαγεωργίου στην “Πρόοδο”, Νίκος Βερύκιος, Γεώργιος Λυδίας και Βασίλης Χατζηπαπάς στο “Φρουρό” και Μακρής στη “Ροδιακή”, με την αρθρογραφία τους και το σχολιασμό τους στα πολιτικά, δημαρχιακά και τοπικά πράγματα, έδωσαν άλλη πνοή στη ροδιακή δημοσιογραφία, παρότι αρκετές φορές το πάθος για τα κοινά, κατέληγε στις αίθουσες των δικαστηρίων. Μνημειώδεις υπήρξαν την εποχή εκείνη οι αντιδικίες Ζίγδη-Κανόναρχου και Μ. Πετρίδη – εφημερίδων και πολιτικών.
Με την επιστροφή του Εμμανουήλ Καλαμπίχη στη Διεύθυνση της εφημερίδας, συναντήσαμε τον μεγάλο δάσκαλο, τον πρύτανη. Είχε σαν πιστεύω την ελεύθερη, την εθελοντική συμμετοχή. Αρχή του επίσης να μεταλαμπαδεύει τις γνώσεις του και ειδικά στον καλό χειρισμό της γλώσσας. Το χειρόγραφο του νέου συντάκτη το διάβαζε με προσοχή και χωρίς να κάνει επέμβαση – το λεγόμενο σημερινό ρηράιτινγκ – συζητούσε τις ατέλειες, τα σφάλματα, τις αδυναμίες του κειμένου και προέτρεπε να διορθωθούν. Με λίγα λόγια το ξανάγραφες!.. Σχολείο πραγματικό, χωρίς… θρανία… Πανεπιστήμιο!..
Οι σπάνιες συζητήσεις που επέτρεπε, ήταν κάθε φορά και ένα κεφάλαιο της Δωδεκανησιακής Ιστορίας. Ο Εμμ. Καλαμπίχης ήταν στην κυριολεξία ζωντανή μάθηση. Μας εντυπωσίασε όταν μας διηγήθηκε μια συνάντηση και συνομιλία του με το λήσταρχο Νταβέλη στα 1902, εάν δεν μας απατά η μνήμη, στην Αγυιά της Θεσσαλίας, τότε που παρακολουθούσε το εκεί Διδασκαλείο. Υπήρξε μεγάλος της δημοσιογραφίας, ο πρωτοπόρος!..
Τρίτος ο Γιώργος Μαρτίνης που δημιουργήθηκε και ζημώθηκε από τα έσω, από τα σπλάχνα των ροδιακών εφημερίδων. Πρώτα στην “Πρόοδο” δίπλα σε ένα άλλο μεγάλο το Γιώργο Διαμαντίδη. Μαζύ του ο Νίκος Χατζηγεωργίου, ο πρόωρα αδικοχαμένος καλός συνάδελφος, ο Γιώργος Μηνάς και τόσοι άλλοι… Ο Γιώργος, ανήσυχος, άριστος ελεύθερος ρεπόρτερ, προχώρησε. Ξεχώρισε αμέσως. Με το άλμα στη “Ροδιακή” γίνεται ο στενός συνεργάτης του Μακρή και λίγο αργότερα του Καλαμπίχη. Με την αποχώρηση του ιδρυτή της εφημερίδας, αναλαμβάνει τη διεύθυνση, πραγματικά σε δύσκολη εποχή. Σ΄ αυτόν οφείλουμε πολλά. Μας έμαθε τα μυστικά του ελεύθερου ρεπορτάζ…
Η εμφάνιση, όμως, του Σάββα Τσοπανάκη έφερε άλλον αέρα στη “Ροδιακή”. Η επιχειρηματική δεινότης του, φέρνει αμέσως αποτέλεσμα. Τα ανυπέρβλητα εμπόδια υπερπηδούνται, την ανασφάλεια των εργαζομένων, δημοσιογράφων και τεχνικών, αντικαθιστά η αισιοδοξία.
Η επιχείρηση με το Σάββα Τσοπανάκη ανοίγει νέους ορίζοντες…
ΕΠΟΧΗ ΜΑΘΗΣΗΣ
Ήταν η εποχή της μάθησης στην τεχνική της πληροφόρησης, στην τεχνική της ανεστραμμένης πυραμίδας. Πώς να δίνεις την είδηση σε λίγες γραμμές, και ειδικά με τις πρώτες λέξεις της παραγράφου, να πληροφορείς τον αναγνώστη τι θα διαβάσει στη συνέχεια. Μαθαίνεις τα μυστικά του καθορισμού της είδησης, της μεθοδολογίας εξευρέσεώς της και τον τρόπο διατυπώσεώς της. Πώς προβαλλόταν το σημαντικό γεγονός και ακολουθούσαν οι λεπτομέρειες. Οι νεαροί συντάκτες. δηλαδή ο Γιώργος Ζαχαριάδης και εμείς, έπρεπε να γράψουμε τα τοπικά νέα – τα Δελτία Τύπου αποτελούσαν τότε πολυτέλεια – το αστυνομικό ρεπορτάζ, τα αθλητικά, τις εξωτερικές ειδήσεις και στο τέλος να κάνει διορθώσεις. Δεν υπήρχαν ειδικότητες. Έπρεπε να τα μάθουμε όλα!..
Μόνιμες στήλες στη “Ροδιακή” ήταν αυτές του άρθρου και των σχολίων – προσωπικό θέμα του διευθυντή και αυτή του ΑΚΑΚΙΟΥ, του Αντώνη Βρατσάλη που σχολίαζε την καθημερινότητα της πόλεως. Το καστ της εφημερίδας αποτελούσαν ο Νίκος Βρατσάλης στις διορθώσεις, ο υπογράφων και ο Γιώργος Ζαχαριάδης. Προστέθηκε τους τελευταίους μήνες της δεκαετίας του 1950 και η Σταματία Κωνσταντινίδου η Σταίμη, με μόνιμη στήλη, τις «Λυρικές πενιές». Η πρώτη γυναίκα που έμπαινε στη μάχιμη δημοσιογραφία η οποία, όμως, δεν είχε συνέχεια· κράτησε μόνο έναν χρόνο…
Χρόνια δύσκολα σκληρά, αλλά δημιουργικά. Έπρεπε να μάθεις τα πάντα, να είσαι έτοιμος να γράψεις όλα τα είδη των ειδήσεων, φυσικά υπό την καθοδήγηση της διευθύνσεως, ειδικά του Γιώργου Μαρτίνη. Οι τομείς ήταν χωρισμένοι. Ο καθένας γνώριζε τι θα κάνει κάθε μέρα. Το “δημοσιογραφικό στέκι” των ρεπόρτερ ήταν το περίπτερο δίπλα στο Ταχυδρομείο. Καθημερινό ήταν το κυνήγι της είδησης. Ο πρώτος τομέας των ρεπόρτερ, περιλάμβανε τις υπηρεσίες που στεγάζονταν στο κτίριο της Α.Δ. Χωροφυλακής Δωδεκανήσου. Ο δεύτερος τομέας ήταν το Δημαρχείο, η Νομαρχία, οι βουλευτές μας.
Ο τρίτος το ελεύθερο ρεπορτάζ, ο δύσκολος γιατί σ’ αυτόν έπρεπε να στηριχθεί η ειδησεογραφία της ημέρας. Υπήρχε επίσης ο αθλητικός τομέας όπου εκεί έπρεπε να κρατηθούν οι ισορροπίες ανάμεσα σε Διαγόρα, Δωριέα και ΑΟΝ και πιο κάτω ΑΕΠ, Ατρόμητο και Ολυμπιακό. Αλλά περισσότερο η πλάστιγγα έγερνε προς τον Διαγόρα. Ποιος ήταν ο καλύτερος ποδοσφαιριστής ο Λευτέρης Αχιολάς ή ο Κλεόβουλος Μελλίνης ή καλαθοσφαιριστής ο Ντίνος Δοξόπουλος, α Βασίλης Τσατσαρώνης, ο Νίκος Άγας, ο Γιάννης Πανάγος ή ο Βασίλης Μαυράκης.
Το τέλος της δεκαετίας σφράγισε η εμφάνιση του ζογκλέρ Σάββα Ζούνη στο ποδόσφαιρο. Στο στίβο μεσουράνησαν ο Γιάννης Χατζησάββας ο πολυσύνθετος αυτός πρωταθλητής -μόνος του αποτελούσε μια ομάδα- και ο Ζωΐδης Παπανικολάου πρωταθλητής Ελλάδος στις μεγάλες αποστάσεις. Ένας άλλος που δυστυχώς χάθηκε από τους αθλητικούς στίβους άδοξα – βλέπετε την εποχή εκείνη η χώρα μας δεν μπορούσε ούτε τους πρωταθλητές της να συντηρήσει-γιατί προτίμησε να βρει την τύχη του στην ξενιτιά, ήταν ο πρωταθλητής του ΝΟΡ στα σκιφ Νίκος Χατζηγιακουμής με πολλές διεθνείς νίκες στα μέσα της δεκαετίας που αναφερόμαστε και με συμμετοχή στους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης του 1956, χωρίς, όμως, επιτυχία.
Και μια λεπτομέρεια: Τους Ολυμπιακούς του 1956 κάλυψε για την “Αθλητική Ηχώ ο αθλητικογράφος της “Ροδιακής” Παναγιώτης Καννής, ο οποίος έφυγε τότε για την Αυστραλία και ο υπογράφων πήρε τη θέση του. Ήταν το ξεκίνημα, μαθητής ακόμη του Γυμνασίου, εκεί στο προτελευταίο θρανίο, όπου έγραφε τα κείμενα δίπλα στο Γιώργο Νικολιδάκη και το Σίμο Χατζησταυρίδη…
Τότε “μεσουρανούσε” ο Ερμής, ο Αυτοκινητικός Όμιλος Ρόδου με ψυχή του το Νίκο Φώκιαλη. Άφησαν εποχή η Τζιμκάνα, η Ανάβαση Φιλερήμου, το Σιρκουί Φερμέ και το Ράλλυ Ακριβείας. Κοντά του ο αδελφός του Βαγγέλης, ο υπέροχος εκείνος τζέντλεμαν, ο γεννημένος ραλλίστας που έγινε παράδειγμα ανθρώπου με πίστη, υπομονή και θάρρος όταν η επάρατος τον κτύπησε και την αντιμετώπισε επί δεκαετίες. Επίσης μεσουράνησε και ο ΠΟΔ. ο Πυγμαχικός Ομιλος Δωδεκανήσου, που ανέδειξε πολλούς Πανελληνιονίκες.
Κορυφαίοι οι πρωταθλητές Ηλίας Λυκοπάντης και Μάριος Κιτώφ. Τέλος σημαντική θέση στα αθλητικά πράγματα καταλαμβάνει η Ποδηλασία με τις “τιτανομαχίες” του Σταύρου Κελεπέρα και του Αχμέτ Κελεπιλέρ και τους Πανελλήνιους Αγώνες που διεξάγονται στο ποδηλατοδρόμιο του Εθνικού Σταδίου…
Τότε δεν υπήρχαν τα μέσα. Ήταν άπιαστο όνειρο. Μόνο ένα ραδιόφωνο και ένα μαγνητόφωνο ήταν τα… σύνεργα στο γραφείο για όλους τους συντάκτες. Αυτά ήταν τα μόνα όπλα.
Μαγνητόφωνο δύσχριστο, αφού στην αρχή η ταινία ήταν ψιλό σύρμα και κάθε φορά σπούσε.
Στη 1.30 το μεσημέρι έπρεπε να μαγνητοφωνηθεί το δελτίον ειδήσεων της Λευκωσίας, στις 2.30 των Αθηνών και στις 2.45 του Μπι-Μπι-Σι, λόγω Κυπριακού και μετά τις 3.30 όταν διέκοπτε το Α΄ Πρόγραμμα του Ραδιοσταθμού των Αθηνών, άρχιζε ειδική εκπομπή με ειδήσεις για τις εφημερίδες της επαρχίας. Αυτή ήταν η πολυτέλεια της εποχής εκείνης που, όμως, τις περισσότερες φορές σερβιριζόταν…μπαγιάτικη!..
Έδινε ειδήσεις που ήδη είχαν δημοσιευθεί…
ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
Παρά τις τεχνικές ελλείψεις καταγράφονται τα γεγονότα που σημάδεψαν την παγκόσμιο ιστορία. Καταγράφεται ο ιστορικός λόγος του Χρουστσώφ στο 20ό Συνέδριο του Κ.Κ. της Σοβιετικής Ενώσεως, όπου στιγματίζεται ο Ιωσήφ Στάλιν, η αποπομπή του Νίκου Ζαχαριάδη από τη Γραμματεία του ΚΚΕ. Ταυτόχρονα από τις στήλες βλέπουν το φως επιστολές “μετανοούντων” Δωδεκανησίων που μετά… βδελυγμίας στιγματίζουν τον προδοτικό ρόλο της ΕΔΑ. Το Τμήμα Ασφαλείας Ρόδου, κάνει «καλά» τη δουλειά του. Άλλες εποχές, άλλα ήθη…
Την ίδια περίοδο δίδεται μεγάλη δημοσιότητα στα γεγονότα της Ουγγαρίας, στον αγώνα του λαού της Βουδαπέστης, στον Πωλ Μάλετερ, στον Ίμρε Νάγκυ που εκτελούνται μετά την κατάπνιξη της επαναστάσεως. Ύστερα από λίγα χρόνια η Ελλάδα σε αντιπερισπασμό προς την ενέργεια της Σοβιετικής Ενώσεως να κυκλοφορήσει γραμματόσημο για τη φυλάκιση του Μανώλη Γλέζου, εκδίδει δύο γραμματόσημα του Νάγκυ τα οποία σημειώνουν φιλοτελική επιτυχία.
Η εκτέλεση των Καραολή και Δημητρίου, τα συλλαλητήρια της μαθητιώσης νεολαίας της Ρόδου καλύπτουν την πρώτη σελίδα. Η επέμβαση των Αγγλογάλλων στο Σουέζ και ο Αραβοϊσραηλινός πόλεμος καταγράφονται στην πρώτη και τελευταία σελίδα, όπως και ο ρόλος των Αμερικανών – στην Ανατολική Μεσόγειο όπου με το πρόσχημα την ψυχαγωγία των πληρωμάτων του 6ου Αμερικανικού Στόλου, χρησιμοποίησαν τη Ρόδο ως… προκεχωρημένο φυλάκιο, αφού οι Σοβιετικοί είχαν για τον στόλο τους την πλατφόρμα, στα διεθνή ύδατα, νοτίως των Κυθήρων.
Όλα αυτά τα βλέπουμε σήμερα με την απόσταση του χρόνου. Ήταν αδιανόητο να καταγραφούν έτσι. Οι στήλες χρησιμοποιούνται επίσης για να καταγράψουν τις εσπερίδες που δίδονται στο “Θέρμαι” προς τιμήν του αρχηγού του 6ου Στόλου Μπράουν όπου εμφανίζεται ντυμένος με στολή τσολιά, δίπλα στον Μιχαήλ Πετρίδη τον πρώτο και πλέον επιτυχημένο από την Απελευθέρωση μέχρι σήμερα, άρχοντα της πόλεως.
Καταγράφουν επίσης τα πρώτα βήματα, πάλι στο “Θέρμαι”, μιας νέας εύσωμης τότε- και δεν είναι κακία αυτό – τραγουδίστριας που ύστερα από λίγα χρόνια θα λάμψει το αστέρι της στο παγκόσμιο στερέωμα και θα γίνει η μεγάλη πρέσβειρα της Ελλάδας. Ήταν τα πρώτα βήματα της Νάνας Μούσχουρη. Η εκτόξευση του Σπούτνικ και λίγο αργότερα της σκυλίτσας “Λάϊκα”, φιλοξενούνται στις στήλες της μικρής τότε εφημερίδας με του χίλιους, ας πούμε, πιστούς αναγνώστες.
ΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ
Δύο γεγονότα σφράγισαν τα πρώτα δημοσιογραφικά βήματά μας. Οι μεγάλοι σεισμοί στις 25 Απριλίου 1957 και η 10η επέτειος της απελευθερώσεώς της Δωδεκανήσου στις 7 Μαρτίου 1958. Με τους μεγάλους αυτούς σεισμούς των 7.2 μάθαμε πλέον να ζούμε στους ρυθμούς των Ρίχτερ. Ήταν η αρχή της τουριστικής αναπτύξεως και έπρεπε να…δράσουν αμέσως όλοι οι παράγοντες για να μη δυσφημιστεί η Ρόδος και τα άλλα νησιά. Η άμεση πρόσκληση δημοσιογράφων διεθνούς κύρους, οι ανακοινώσεις μέσω των διεθνών Πρακτορείων ότι δεν υπήρξαν θύματα ή ζημιές παρά την ένταση των Ρίχτερ, έφεραν τα αποτελέσματά τους. Και πραγματικά ένα κτίσμα στο δεύτερο σιντριβάνι στην Εβραϊκή ήταν το μόνο…θύμα. Έτσι το μανάβικο του Καριώτη έγινε…διάσημο γιατί όλες οι αναφορές αναφέρονταν σ’ αυτό, ως το μοναδικό θύμα!..
Εκείνο το βράδυ ήταν σημαδιακό για μας τους δύο νεαρούς ρεπόρτερ (Γιώργος Ζαχαριάδης, Κ.Τσαλαχούρης). Έπρεπε να γίνει το ρεπορτάζ και ειδικά στην Παλιά Πόλη: Συνεννοηθήκαμε να πάρουμε διαφορετικές κατευθύνσεις – τη στιγμή που όλοι εγκατέλειπαν το Κάστρο- και να συναντηθούμε στο Ταχυδρομείο για να μεταδώσουμε το τι είδαμε μέσω των ανταποκριτών τους στις αθηναϊκές εφημερίδες. Και τη μεθεπομένη στην τετάρτη σελίδα της “Ροδιακής” γράψαμε τα στιγμιότυπα. Γράψαμε, απ’ ότι θυμούμαστε γιατί δεν ανατρέχουμε στις σελίδες της εποχής, πώς είδαμε το καμπαναριό της Αγίας Αναστασίας να…χορεύει, πότε σταμάτησε το Ρολόι στα Τούρκικα, τους άδειους δρόμους του Άι Φανούρη, καταγράψαμε τους τοίχους που πέ-σανε, το μανάβικο. Αυτό ήταν το βάπτισμα… πυρός!
Λαμπρές ήταν οι εορταστικές εκδηλώσεις για τη 10η επέτειο της απελευθερώσεως της Δωδεκανήσου παρά την απουσία της Κυβερνήσεως που “έπεσε” στις 2 Μαρτίου 1958 λόγω εσωτερικών προστριβών. Σ΄ αυτή την Κυβέρνηση είχαμε και το δεύτερο Δωδεκανήσιο υπουργό, τον Στέλιο Κωτιάδη ως Ναυτιλίας. Είχε προηγηθεί η υπουργοποίηση στην κυβέρνηση Πλαστήρα, του Ιωάννη Ζίγδη, ως άνευ χαρτοφυλακίου και Βιομηχανίας.
Την εποχή αυτή κατά πλειοψηφία ο Ροδίτης ψήφιζε άτομα. Άκουγες: “Να βγάλουμε τα παιδιά μας”. Γι΄ αυτό υπερψηφίζονταν οι Κωτιάδης και Ζίγδης σε όποια παράταξη κι αν βρίσκονταν. Είχαν προηγηθεί οι εκλογές του Φεβρουαρίου 1956 με το πλειοψηφικό για το νομό Δωδεκανήσου, όπου την εκλογή πήρε η ΕΡΕ, με πρώτο βουλευτή τον Κωτιάδη. Από την πλευρά του Μετώπου τους περισσότερους σταυρούς έλαβε ο Ζίγδης, αλλά δεν εξελέγη γιατί στο ψηφοδέλτιο είχε περιληφθεί ο Σοφ. Βενιζέλος και ως πρώην πρωθυπουργός πήρε την έδρα. Έτσι μετά τη νίκη αυτή ήλθε αμέσως η υπουργοποίηση του Κωτιάδη.
Οι εκδηλώσεις διάρκεσαν πολλές μέρες με αποκορύφωμα τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος που βρίσκεται στο Μαντράκι και παριστάνει το Δωδεκανήσιο ήρωα Αλέξανδρο Διάκο. Δημοσιεύονται βαρύγδουπες συνεντεύξεις γύρω από την…άφιξη του αγάλματος αλλά κανείς δεν αναφέρει ότι το ίδιο άγαλμα, που είχε γίνει προ δωδεκαετίας και πλέον, είχε εκτεθεί το 1946 ως σφουγγαράς και ως ψαράς στο Παρίσι!.. Αντί για χειροβομβίδα έριχνε δίχτυα. Πολύ εύκολο ήταν για το δημιουργό του τα δίχτυα να γίνουν χειροβομβίδα. Αλλά το άγαλμα δεν είχε το πρόσωπο του ήρωα Μπέλια ή Αλέξανδρου Διάκου. Παρέμενε και παραμένει ψαράς!.. Το αποκάλυψε ο ρεπόρτερ!…Από τότε μπήκε μέσα του το σαράκι της έρευνας.
Πέρασαν τρεις δεκαετίες και στη διάρκεια των ερευνών μας σε Αρχεία, πρωτογενείς πηγές και Βιβλιοθήκες είδαμε γυμνή την αλήθεια. Βρέθηκαν οι φωτογραφίες του αγάλματος-σφουγγαρά δημοσιευμένες σε έντυπα του 1946!..
Όπως το γράψαμε όταν δημοσιοποιήσαμε τις διαπιστώσεις μας – υπήρξε και απάντηση του δημιουργού η οποία πραγματικά δεν μας ικανοποίησε· αποδείκνυε αυτό που γράφαμε-κάθε άπιστος …Θωμάς δεν έχει παρά να κάνει, μια βόλτα στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Ρόδου και να το διαπιστώσει ιδίοις όμμασι. Είναι μια λεπτομέρεια. Ίσως, ναι. Αλλά λεπτομέρεια που τραυματίζει.
Σταματούμε εδώ, γιατί το σημείωμα αυτό δεν έχει σκοπό να καταγράψει λεπτομερειακά τα γεγονότα. Απλώς ο συντάκτης του καθήμενος μπροστά σε ένα κομπιούτερ και πληκτρολογώντας, έδωσε μια αμυδρά εικόνα της επο-χής που έκανε τα πρώτα δημοσιογραφικά του βήματα, στο τέλος της δεκαετίας του 1950…
Πέρασαν τα χρόνια… Και μια εξομολόγηση εκ βαθέων: Για τον γράφοντα θα αποτελέσει ιεροσυλία το γεγονός να βρίσκεται στη Ρόδο και να μην κάνει το καθιερωμένο “προσκύνημα”, να επισκεφθεί τα γραφεία της αγαπημένης του “Ροδιακής”. Και αυτό γίνεται κάθε φορά…
