Κοινή επιστολή 23 διεθνών και εθνικών ενώσεων και οργανισμών (ΟΣΔ) προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό για τη βιωσιμότητα του Τύπου στην Ελλάδα
23 διεθνείς και εθνικές ενώσεις Τύπου και οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, μεταξύ αυτών και ο ΟΣΔΕΛ, απευθύνουν έκκληση στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να εξασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή του Δικαιώματος Εκδοτών Τύπου, ώστε οι εκδότες να λαμβάνουν δίκαιη αποζημίωση από τις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες. Προειδοποιούν ότι η εξαίρεση των έμμεσων εσόδων από τον υπολογισμό της αμοιβής θα υπονομεύσει τη βιωσιμότητα του Τύπου στη χώρα μας και, κατ’ επέκταση, τη Δημοκρατία.
Το κείμενο της επιστολής αναφέρει:
Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ,
Οι υπογράφοντες την παρούσα επιστολή εκπροσωπούν διεθνείς οργανισμούς, εθνικές ενώσεις και οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης (ΟΣΔ), οι οποίοι αντιπροσωπεύουν εκδότες Τύπου στην Ευρώπη, στην Αυστραλία και στη Νότια Αφρική.
Η Ελλάδα, γενέτειρα της Δημοκρατίας, έχει διαχρονικά διαφυλάξει τους θεμελιώδεις πυλώνες της δημοκρατικής κοινωνίας, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχει ο ελεύθερος και ανεξάρτητος Τύπος. Σήμερα, ωστόσο, ο Τύπος –και συνεπώς η ίδια η Δημοκρατία– αντιμετωπίζει άνευ προηγουμένου προκλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως λόγω της κυριαρχίας πολύ μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών (όπως η Google, η Microsoft και η Meta) στη διάδοση της ενημέρωσης.
Μία από τις σοβαρότερες προκλήσεις είναι το λεγόμενο «χάσμα αξίας» που έχει δημιουργηθεί στη σχέση μεταξύ Τύπου και διαδικτυακών πλατφορμών. Οι τελευταίες αξιοποιούν το περιεχόμενο των εκδοτών (μέσω μηχανών αναζήτησης, συσσωρευτών ειδήσεων, κατάρτισης προφίλ χρηστών κ.λπ.), εξασφαλίζοντας σημαντικό μέρος των εσόδων τους χωρίς άδεια και χωρίς δίκαιη αποζημίωση. Η πρακτική αυτή υπονομεύει άμεσα την ικανότητα των εκδοτών να αποκομίσουν εύλογα έσοδα από το έργο τους, μειώνοντας περαιτέρω τα διαφημιστικά τους έσοδα και θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της ενημερωτικής δραστηριότητας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση για την επίλυση αυτού του ζητήματος θέσπισε το νέο Δικαίωμα Εκδοτών Τύπου, το οποίο παρέχει το αναγκαίο νομικό πλαίσιο για τη διεκδίκηση δίκαιης αμοιβής. Η Ελλάδα ενσωμάτωσε το δικαίωμα αυτό στο εθνικό της δίκαιο (Ν. 4996/2022 του Υπουργείου Πολιτισμού) και θέσπισε μηχανισμό διαμεσολάβησης, με την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) να έχει αναλάβει την αρμοδιότητα έκδοσης κανονισμού που θα καθορίζει τα κριτήρια και τη μεθοδολογία υπολογισμού της αμοιβής των εκδοτών.
Ωστόσο, έχουμε ενημερωθεί από τους Έλληνες εταίρους μας ότι η ΕΕΤΤ εξετάζει το ενδεχόμενο να εξαιρέσει από τον υπολογισμό αυτό τα έμμεσα έσοδα των μεγάλων πλατφορμών. Μια τέτοια εξαίρεση θα μείωνε δραστικά την αμοιβή που οφείλεται στους εκδότες, περιορίζοντάς τη σε ένα αμελητέο κλάσμα των τεράστιων εσόδων των πλατφορμών. Αυτό θα αναιρούσε τον σκοπό τόσο της ευρωπαϊκής όσο και της εθνικής νομοθεσίας: το χάσμα αξίας θα διαιωνιζόταν και η βιωσιμότητα του Τύπου στην Ελλάδα θα ετίθετο σε σοβαρό κίνδυνο.
Περαιτέρω, η προσέγγιση αυτή, η οποία στην πράξη ταυτίζεται με τις επιδιώξεις των πλατφορμών, αντιβαίνει στις αποφάσεις της Γαλλικής Αρχής Ανταγωνισμού σε αντίστοιχες υποθέσεις. Στην απόφασή της της 15ης Μαρτίου 2024 (Υπόθεση 24-D-03), η Αρχή αναγνώρισε ρητά ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα έμμεσα έσοδα. Επίσης, αγνοεί τα συμπεράσματα πολυάριθμων διεθνών μελετών, οι οποίες καταδεικνύουν ότι τα συνολικά έσοδα των πλατφορμών συνδέονται άμεσα και έμμεσα με το περιεχόμενο των εκδοτών Τύπου (π.χ. Fehradvice, Μάρτιος 2023, Ελβετία· Γερμανία, Ιούνιος 2025· Holden, Mateen, Schiffin και Tabakovic, ΗΠΑ, Οκτώβριος 2023).
Κατόπιν τούτων, σας καλούμε με τον δέοντα σεβασμό, κύριε Πρωθυπουργέ, να μεριμνήσετε ώστε το ελληνικό κανονιστικό πλαίσιο να επιτύχει πλήρως τον επιδιωκόμενο σκοπό του: την κατοχύρωση δίκαιης και αποτελεσματικής αμοιβής για τους εκδότες, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο και τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Μόνο έτσι θα διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα του Τύπου και, κατ’ επέκταση, η προστασία ενός εκ των θεμελιωδών πυλώνων της Δημοκρατίας μας.
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας και παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω επικοινωνία.
Μετά τιμής,
Οι υπογράφοντες την παρούσα επιστολή
EMMA, the European Magazine Media Association, Βέλγιο
ENPA, the European Newspaper Publishers’ Association(ENPA), Βέλγιο
IFRRO – The International Federation of Reproduction RightsOrganisations, Βέλγιο
News Media Europe, Βέλγιο
PDLN – Press Database and Licensing Network, ΗνωμένοΒασίλειο
EPC – European Publishers Council, Βέλγιο
Alliance de la Presse d’Information Générale, Γαλλία
BPCMO – Baltic Press Publishers` Collective Management Organisation, Εσθονία
CEDRO – CENTRO ESPAÑOL DE DERECHOSREPROGRÁFICOS EGDPI, Ισπανία
CFC, Γαλλία
Copyright Agency, Αυστραλία
Corint Media, Γερμανία
DARLO – Dramatic, Artistic and Literary Rights Organisation(Pty) Limited, Νότια Αφρική
DPCMO – Danish Press Publications Collective ManagementOrganisation, Δανία
DVP – La Société des droits voisins de la Presse, Γαλλία
FIEG – Italian Federation of Newspapers and Magazines Publishers, Ιταλία
L2P – License2Publish, Βέλγιο
Magyar Lapkiadók Egyesülete, Ουγγαρία
ΟΣΔΕΛ – Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων τουΛόγου, Ελλάδα
Repropol – Stowarzyszenie Dziennikarzy i Wydawców, Πολωνία
SLPV – Správce licenčních práv vydavatelů, z.s, Τσεχία
SPCMO – Swedish Publishers Collective ManagementOrganisation, Σουηδία
Stichting OPR – Stichting Organisatie voorPersuitgeversrecht, Ολλανδία
ΟΣΔΕΛ: Θεμιστοκλέους 73, Αθήνα 106 83, τηλ.: 2103849100, osdel.gr, info@osdel.gr
