Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας ανερχόταν στο 75,6% το 2019 και το 2023 μειώθηκε στο 69,6%. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι πάνω από 200.000 συμπολίτες μας απώλεσαν τη δυνατότητα να κατοικούν σε δικό τους σπίτι σε μόλις 4 χρόνια διακυβέρνησης της Ν.Δ.
Το στεγαστικό πρόβλημα έχει λάβει, κατά τα τελευταία χρόνια, ολέθριες διαστάσεις για την κοινωνική συνοχή και τη δυνατότητα των νέων και όχι μόνο ανθρώπων να αποκτήσουν ένα δικό τους σπίτι. Μέσω των πρόσφατων εξαγγελιών για το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» καθίσταται σαφές ότι η Ν.Δ. δεν αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος και δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά, οι οποίες το επιδεινώνουν, όσο και αν ο κ. Μητσοτάκης δηλώνει «περήφανος» και πανηγυρίζει υπερφίαλα. Κυβερνητικοί πανηγυρισμοί, που σχετίζονται με τον όγκο των αιτήσεων (45.000), δίχως την παραμικρή εν συναίσθηση ότι το εν λόγω στοιχείο επαληθεύει την έκταση του προβλήματος και όχι κάποια επιτυχία του προγράμματος. Είναι σύνηθες τα στελέχη της Κυβέρνησης να αισθάνονται «κατά φαντασία επιτυχημένοι», αλλά η σκληρή πραγματικότητα τους διαψεύδει.
Στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» του Ταμείου Ανάκαμψης, προβλέπεται να ενταχθούν – κατά το μέγιστο – 20.000 άνθρωποι 25-50 ετών. Προσφέρει «λύση» στη στεγαστική κρίση; Αρκεί η υπενθύμιση ότι το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας ανερχόταν στο 75,6% το 2019 και το 2023 μειώθηκε στο 69,6%. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι πάνω από 200.000 συμπολίτες μας απώλεσαν τη δυνατότητα να κατοικούν σε δικό τους σπίτι σε μόλις 4 χρόνια διακυβέρνησης της Ν.Δ., δίχως η Κυβέρνηση να λαμβάνει αποτελεσματικά μέτρα εγκαίρως. Συνεπώς, η περίφημη, κατά τον κ. Μητσοτάκη, «λύση στο στεγαστικό» αφορά στην καλύτερη περίπτωση 1/10 ανθρώπους απ’ όσους απώλεσαν την πρώτη κατοικία τους τα τελευταία χρόνια.
Περαιτέρω, μια ορθολογική προσέγγιση του προβλήματος θα έθετε ως στόχο την αύξηση των διαθέσιμων ακινήτων, με την καλλιέργεια προϋποθέσεων κατασκευής νέων σπιτιών. Όμως, η Κυβέρνηση πράττει ακριβώς το αντίθετο αυξάνοντας τη ζήτηση, λόγω του προγράμματος, αλλά αφήνοντας την προσφορά στα ίδια επίπεδα, καθώς θέτει ως προϋπόθεση το σπίτι να είναι κατασκευασμένο έως το 2007. Με αυτόν τον τρόπο, εξωθεί τους νέους ανθρώπους στην αγορά παλαιών σπιτιών ακόμη και 30-40 ετών και τους αφαιρεί τη δυνατότητα να χτίσουν ένα νέο σπίτι ή να εκμεταλλευτούν ένα οικόπεδο ή ένα ημιτελές διαμέρισμα που διαθέτουν ή να κάνουν χρήση του δικαιώματος υψούν.
Αρνούμενη να προσφέρει κίνητρα για την αύξηση των διαθέσιμων ακινήτων, η Κυβέρνηση δημιούργησε ένα εκρηκτικό μείγμα στην αγορά. Ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε το «Σπίτι μου 2» το Μάιο του 2024, ακολούθησε το «πάγωμα» των πωλήσεων καθώς όλοι ανέμεναν το πρόγραμμα και έτσι, μια ήδη πιεσμένη αγορά πιέστηκε ακόμη περισσότερο. Ιδιοκτήτες, που κοστολογούσαν το ακίνητό τους π.χ. στα 150.000 ευρώ, αύξησαν με την έναρξη του προγράμματος στα 180.000-200.000 ευρώ καθότι επιχειρούν να λάβουν εκείνοι το κέρδος της παροχής φθηνού τραπεζικού δανείου προς τον αγοραστή. Συνεπώς, τα οφέλη του φθηνού δανείου αντισταθμίστηκαν αμέσως από την αγορά ενός ακριβού σπιτιού.
Ας δούμε, όμως, τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η Ισπανία διαθέτει ήδη 290.000 κοινωνικές κατοικίες και χρησιμοποιεί το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για να κατασκευάσει 30.000 νέες, ενώ η Πορτογαλία διαθέτει 130.000 κοινωνικές κατοικίες και κατασκευάζει ακόμη 20.000. Στην Ελλάδα του κ. Μητσοτάκη, γινόμαστε μάρτυρες της προσφοράς δανείων σε λιγότερους από 20.000 πολίτες για κατοικίες 30-40 ετών και του εμπαιγμού μιας ολόκληρης κοινωνίας, η οποία μαστίζεται από την ανεξέλεγκτη ακρίβεια, την ενεργειακή κρίση, την ερήμωση της υπαίθρου, την κατάλυση των εργασιακών σχέσεων και πλέον την ανεξέλεγκτη στεγαστική κρίση.
(Ο Ιωάννης Αθ. Σαρακιώτης είναι Δικηγόρος – Βουλευτής Φθιώτιδας)
