Πάσχα – Μεγάλη Εβδομάδα στο Άγιο Όρος: Μια μοναδική εμπειρία, γεμάτη πνευματικότητα, κατάνυξη και ιερή ατμόσφαιρα.
Η Μεγάλη Εβδομάδα στο Άγιο Όρος αποτελεί μια μοναδική εμπειρία, γεμάτη πνευματικότητα, κατάνυξη και ιερή ατμόσφαιρα. Χιλιάδες πιστοί συρρέουν στο Περιβόλι της Παναγίας για να ζήσουν από κοντά τις θρησκευτικές τελετουργίες, που τελούνται με βυζαντινή μεγαλοπρέπεια.
Από την Κυριακή των Βαΐων έως το Μεγάλο Σάββατο, οι μοναχοί και οι προσκυνητές ακολουθούν ένα αυστηρό πρόγραμμα, γεμάτο με ακολουθίες, προσευχές και νηστεία. Κάθε ημέρα έχει τη δική της σημασία και τα δικά της έθιμα, με κορυφαία στιγμή την περιφορά του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή και την Ανάσταση του Χριστού το Μεγάλο Σάββατο.
Η ησυχία και η γαλήνη που επικρατούν στο Άγιο Όρος, σε συνδυασμό με την κατανυκτική ατμόσφαιρα και το величие των θρησκευτικών τελετουργιών, δημιουργούν ένα μοναδικό πνευματικό περιβάλλον, που αγγίζει την ψυχή κάθε επισκέπτη. Η Μεγάλη Εβδομάδα στο Άγιο Όρος αποτελεί μια ιερή εμπειρία, που μένει χαραγμένη στη μνήμη για πάντα.
Μονή Γρηγορίου: Μεγάλη εβδομάδα στο Άγιο Όρος
Αρχίζει η Αγρυπνία. Αρχίζει η μεγάλη πορεία της Μεγάλης Εβδομάδος. Ευφρόσυνα, χαρούμενα, πανηγυρικά. Αρχίζει και η εναγώνια ευθύνη και αναμφισβήτητη εξουσία του Τυπικάρη, στον οποίο υποχρεούνται να υποτάσσονται, κάνοντας αδιάκριτη υπακοή, όλοι, από τους ψάλτες, κανονάρχους, διάκους, παπάδες, ηγούμενο, μέχρι και τον Αρχιερέα…
Μονή Γρηγορίου, Σάββατο του Λαζάρου 1977, απόγευμα. Πάστρα στο Μοναστήρι. Σκούπες, φασίνες, νερά, χέρια γρήγορα, προσεχτικά, ορεξάτα. Καθολικό, αυλές, τράπεζα, αρχονταρίκι, συνοδικό, όλα λάμπουν. Και μυρτιές άφθονες.
Το Αγιορείτικο Θυμίαμα είναι αυθεντικό μοναστηριακό προϊόν. Φτιάχνεται με προσωπική φροντίδα & προσευχή από κελλιώτες μοναχούς.
Αγοράστε το μοναδικό Αγιορείτικο Μοσχοθυμίαμα εδώ.
-Ευλογείτε!…
-Ο Κύριος!… Καλή αγρυπνία!… Από απόψε και όλες τις μέρες, μέχρι την «κλητή και αγία ήμερα, τη μία των Σαββάτων», κάθε βράδυ αγρυπνία!
Η Εβδομάδα είναι μεγάλη από κάθε άποψη… Υπάρχει και Δεσπότης στο Μοναστήρι. Ο Πισιδίας Ιεζεκιήλ,ο από Αυστραλίας, άνθρωπος της προσευχής και της αγάπης, καλογηρικός, ταπεινός, αξιόθεος. Συναγωνισμός ανάμεσα στα παλαιότερα γεροντάκια, ποιος να κρατήσει την ώα του μανδύα του.
Υποχωρούν όλοι στον αγιασμένο γερο-Ησύχιο. Σ’ όλη την αγρυπνία ο ηλικιωμένος Επίσκοπος στέκεται όρθιος στο Δεσποτικό, ήσυχος, πράος και βλογημένος, Πανηγυρική κωδωνοκρουσία σε τρεις στάσεις.
«Δόξα τη αγία και Ομοουσίω και Ζωοποιώ και Αδιαιρέτω Τριάδι…».
Μεγάλη εβδομάδα στο Άγιο Όρος – Αρχίζει η Αγρυπνία
Αρχίζει η μεγάλη πορεία της Μεγάλης Εβδομάδος
Ευφρόσυνα, χαρούμενα, πανηγυρικά. Αρχίζει και η εναγώνια ευθύνη και αναμφισβήτητη εξουσία του Τυπικάρη, στον οποίο υποχρεούνται να υποτάσσονται, κάνοντας αδιάκριτη υπακοή, όλοι, από τους ψάλτες, κανονάρχους, διάκους, παπάδες, ηγούμενο, μέχρι και τον Αρχιερέα.Ο Τιμόθεος θα τα καταφέρει περίφημα μέχρι τέλους. Είναι δήλιος κολυμβητής στις θάλασσες του μοναστηριακού τυπικού… Στο δεξιό χορό ο καλλικέλαδος παπα-Παντελεήμων ο Κάρτσωνας, το αηδονάκι της Αγίας Άννας. Στην ενάτη έδωσε τον καλλίτερο εαυτό του. Ακούγοντας το «Θεός, Κύριος καί έπέφανεν ήμίν. Συστήσασθε έορτήν καί άγαλλόμενοι δεύτε μεγαλύνωμεν Χριστόν μετά βαΐων καί κλάδων…» δεν ξέρεις αν είσαι στη γη ή έχεις αρπαγή με τον Παύλο στον τρίτο ουρανό.
Ευλογούνται τα βάγια και μοιράζονται στους πατέρες. Όλοι θα τα κρατούν στο χέρι μέχρι τέλους της λειτουργίας.
Τα «νικητικά κατά των παθών σύμβολα», κατά τον μεγάλο Αγιορείτη Νικόδημο… Οι Εκκλησιαστικοί, μεγαλοπρεπείς μέσα στους μαύρους μανδύες τους σκορπίζουν βάγια σ’ όλο το ναό, στη λιτή, στον εξωνάρθηκα. «Εξέλθετε έθνη, εξέλθετε καί λαοί..».
Ευωδιά δάφνης ελληνοπρεπούς στα πόδια του Εισερχομένου στην Αγία Πόλι επί πώλου όνου Βασιλέως των όλων… Γίνεται και χειροτονία Διακόνου. Το καλογέρι των Καρτσωναίων, ο Χρυσόστομος. Στην τράπεζα συνεχίζεται η μυσταγωγία. Καμπάνες, διβάμβουλα, κατζία, με τον ποτάμιο μανδύα του ο Αρχιερεύς, τον πορφυρούν και περίχρυσον, με ανάγνωση πατερική (η ανάγνωση είναι η μεγαλύτερη αυθεντία εν Αγίω Όρει: «Το είπε ή άνάγνωσις!…» έλεγαν οι παλαιοί, (πού θα πει: Roma locuta,causa finita), με Ύψωση της Παναγίας, με προσφώνηση του Ηγουμένου και ομιλία του Δεσπότη. Στο τέλος ο Γέροντας του νεοχειροτόνητου μοιράζει σ’ όλους από ένα ρινόμακτρο αντί μπομπονιέρας. Παλαιό αγιορείτικο έθιμο, για νάχουν να σκουπίζουν οι πατέρες τα καρδιοστάλακτα δάκρυα της κατανύξεως και τα γλυκερά και παραμυθητικά του χαροποιού πένθους…
Εν όψει των ήμερων του Πάθους ξεχωριστά χρήσιμο…
Η Ακολουθία του Νυμφίου σεμνή, αργόσυρτη, προσεγμένη, χωρίς μελοδραματικές εξάρσεις, χωρίς δυτικόφερτα μαύρα και μενεξελιά χρώματα σε άμφια και καλύμματα.
Το κατά Θεόν πένθος, το χαροποιό, είναι διαφορετικό από το κοσμικό. Ούτε από κρέπια εξαρτάται, ούτε από πλερέζες, ούτε από χρώματα. Είναι υπόθεση καρδιάς, εσωτερική, μυστική. Άλλωστε οι Μοναχοί μια φορά τα φόρεσαν τα μαύρα και δια βίου.
Δέος και συγκίνηση: Μεγάλη εβδομάδα στο Άγιο Όρος
Πρωινή ακολουθία της Μεγάλης Δευτέρας
Ώρες και ατέλειωτα ευαγγελικά αναγνώσματα. Το βράδυ πανηγυρικός εσπερινός, ανοιξαντάρια, λιτή, αρτοκλασία, ολονύκτια αγρυπνία! Κάπου μπερδεύομαι.
Τη Μεγάλη Τρίτη πέφτει η γιορτή του Ευαγγελισμού! Τάχει αυτά το αδιόρθωτο Ιουλιανό ημερολόγιο. Φέτος (2007) τα πράγματα θαν’ ακόμα πιο μπερδεμένα. Ο Ευαγγελισμός πέφτει τοΜέγα Σάββατο. Στο Άγιον Όρος δεν ισχύει η ξεκάθαρη πρόβλεψη του Τυπικού (περίπτωση ΚΓ’, § 69) πού διακελεύεται πώς αν συμπέσει η εορτή τη Μ. Παρασκευή ή Μ. Σάββατο μετατίθεται για το Πάσχα, αλλά γιορτάζεται… ανήμερα!
Κουβάρι σωστό, όλο-μπέρδευτο, και ώδε εστίν η σοφία των τυπικάρηδων να το ξεμπερδέψουν, χωρίς ούτε το πενθηρόν της εις Άδου Καθόδου να λυμανθή, αλλά ούτε και το χαρμόσυνο και πανηγυρικό του κεφαλαίου της σωτηρίας ημών να περιορισθή. Χαίρομαι κατάβαθα πού με το διορθωμένο ημερολόγιο δεν μας προκύπτουν τέτοιες συμπτώσεις.
Καθημερινά οι περισσότερες ώρες περνούν μέσα στο ναό.
Οι ακολουθίες είναι σχοινοτενείς, τα αλλεπάλληλα ευαγγελικά αναγνώσματα ατέλειωτα. Το σώμα κουρασμένο και από την αλαδία και μονοφαγία, καταπονείται, αλλά έρχεται η παράκληση του Παρακλήτου και η γλυκύτατη κατάνυξη. Βιώνεται έντονα το «Πόσον την βιοτικήν άποθώμεθα μέρίμναν, ως τον Βασιλέατων όλων ύποδεξόμενοι…».
Τη Μεγάλη Πέμπτη η Ακολουθία των Άχραντων Παθών έχει κάτι το μοναδικό.
Τα λυρικότατα αντίφωνα ψάλλονται αργά, σεμνά, από νηστεμένα στόματα, και η ψυχή τα ρουφά σαν σφουγγάρι. Γλυκά δάκρυα έρχονται σ’ όλους.
Κάποτε ένας Εβραίος έμπορος Θεσσαλονικιός πού εξυπηρετούσε το Μοναστήρι, βρέθηκε τέτοιες μέρες εδώ. Ακούγοντας τους ύμνους πού στηλίτευαν τα κατά του Χριστού ανδραγαθήματα των παλαιών εκείνων Εβραίων έπεσε κάτω ξερός, λιπόθυμος. Όταν τον συνέφεραν είδαν κι έπαθαν να του δώσουν να καταλάβει ότι οι ύμνοι δεν γράφτηκαν γι’ αυτόν προσωπικά.
Παλαιότερα στο Όρος δεν λιτανευόταν μετά το πέμπτο ευαγγέλιο της Ακολουθίας των Άχραντων Παθών ο Εσταυρωμένος. Απλούστατα ο εκκλησιαστικός έφερνε κι έβαζε στο προσκυνητάρι την ιερά εικόνα της Σταυρώσεως. Όπως και δεν γινόταν, βέβαια, η λεγομένη Αποκαθήλωσις (ούτε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο γίνεται μέχρι σήμερα).
Τώρα, άλλοι παπάδες ήρθανε κι άλλα χαρτιά βαστούσανε…
Η Μεγάλη Παρασκευή δεν έχει τίποτε από το δραματικό στοιχείο και τις φιοριτούρες πού παρεισέφρυσαν τα τελευταία χρόνια στην πράξη των ενοριών.
Όλα λιτά, δωρικά, μοναχοπρεπή. Ένα απλό τραπέζι στο κέντρο του ναού, χωρίς κουβούκλιο, με τον υφασμάτινο επιτάφιο (αέρα) και το ιερό Ευαγγέλιο, την ίδια χάρτου και μέλανος» εικόνα του Χριστού και λίγα άνθη, πού τα μαζέψαμε το πρωί από τη γειτονική ρεματιά, μοναχοί μαζί και προσκυνητές, είναι όλος κι όλος ο Επιτάφιος.
Στο νου έρχεται ο ανεπανάληπτος, αριστουργηματικός στην απλότητα του βυζαντινός Επιτάφιος του Καντακουζηνού (1354) της Μονής Βατοπεδίου… Η ακολουθία είναι μακρύτερη. Κανένας δε βιάζεται. Υπνεΐη ζωή. Ο Βασιλεύς κεκοίμηται. Κάθε σκίρτημα γήινο, λοιπόν, καταστέλλεται. Μόνο η καρδιά, γεμάτη χαρμολύπη, αγρυπνεί με αδιάλειπτη προσευχή, καθώς ο θείος Έρωτας της καθεύδει.
