Η αύξηση των εισιτηρίων στα μνημεία της Ρόδου πρέπει να συνοδεύεται από ανταποδοτικότητα προς τον τόπο που τα φιλοξενεί
του Βάιου Καλοπήτα
Μηχανικού Περιβάλλοντος MSc
Η Ρόδος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς και τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας. Τα μνημεία μας – η Ακρόπολη της Λίνδου, το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, η Μεσαιωνική Πόλη – δεν είναι απλώς αρχαιολογικοί χώροι, αλλά ζωντανοί οργανισμοί που δίνουν πνοή στην τοπική ταυτότητα και ταυτόχρονα δημιουργούν ισχυρά οικονομικά αποτυπώματα.
Σύμφωνα με την πρόσφατη τιμολογιακή αναπροσαρμογή του Υπουργείου Πολιτισμού, τα εισιτήρια σε αρχαιολογικούς χώρους της Ρόδου προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά: το Παλάτι των Ιπποτών ενδέχεται να ενταχθεί στην Κατηγορία Β (20€), ενώ η Ακρόπολη της Λίνδου εκτιμάται ότι θα ενταχθεί στην Κατηγορία Γ (15€), βάσει των αριθμών επισκεψιμότητας. Αυτό σημαίνει αύξηση έως και 50% σε σχέση με τις υφιστάμενες τιμές, πολλαπλασιάζοντας ανάλογα και τα κρατικά έσοδα από το νησί.
Ωστόσο, αυτή η αύξηση πρέπει να συνοδευτεί από έναν μηχανισμό ανταποδοτικότητας. Δεν είναι πλέον θεμιτό –και σε καμία περίπτωση αποδεκτό– τα έσοδα να κατευθύνονται εξ ολοκλήρου στο κεντρικό κράτος, ενώ η συντήρηση, η φύλαξη και η λειτουργία των μνημείων επαφίεται αποκλειστικά στον Δήμο Ρόδου και τις τοπικές δομές. Σήμερα συμβαίνει το εξής παράδοξο: εισπράττει άλλος και συντηρεί άλλος.
Η πρόσφατη Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ του Δήμου Ρόδου και του Υπουργείου Πολιτισμού για την προστασία της Μεσαιωνικής Πόλης και λοιπών πολιτιστικών υποδομών για να είναι στη σωστή κατεύθυνση πρέπει να συνδεθεί άμεσα με το ποσοστό των εισπράξεων που παράγουν τα ίδια τα μνημεία. Εάν ο Δήμος φέρει την κύρια ευθύνη για τη διατήρησή τους, τότε είναι αυτονόητο πως πρέπει να του αποδίδεται και το ανάλογο μερίδιο.
Επιπλέον, η Ρόδος δεν προσφέρει μόνο σε επίπεδο πολιτισμού. Πρόκειται για έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, συμβάλλοντας κατά τεκμήριο με πάνω από το 1,5% του ΑΕΠ της Ελλάδας. Είναι αδιανόητο ένας τόπος που παράγει τόσο ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα, να μην έχει την οικονομική δυνατότητα να προστατεύσει τα ίδια του τα θεμέλια.
Η αύξηση των εισιτηρίων, επομένως, πρέπει να λειτουργήσει όχι μόνο ως μέσο ενίσχυσης των κρατικών εσόδων, αλλά και ως ευκαιρία για δίκαιη ανακατανομή των πόρων. Αν θέλουμε διατηρήσιμη ανάπτυξη, αν θέλουμε να διαφυλάξουμε τον πολιτιστικό πλούτο της χώρας, πρέπει να ξεκινήσουμε από τους τόπους που τον στηρίζουν.
Η σύσταση ειδικού ταμείου με νομοθετική καθιέρωση ανταποδοτικότητας είναι ένα αναγκαίο βήμα – όχι μόνο για λόγους δικαιοσύνης και βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και για την προστασία του ίδιου του τουριστικού προϊόντος που στηρίζεται στην αυθεντικότητα και την ακεραιότητα των μνημείων.
Η πολιτιστική μας κληρονομιά δεν είναι ανεξάντλητος πόρος. Αν δεν συντηρηθεί με σοβαρότητα, επαγγελματισμό και διαρκή επένδυση, κινδυνεύει να υπονομευτεί. Και τότε, το κόστος θα είναι ανυπολόγιστο – όχι μόνο πολιτιστικά, αλλά και οικονομικά.
Η Ρόδος δίνει πολλά. Ήρθε η ώρα να της επιστραφούν αυτά που δικαιούται.
