Το λιμάνι του Πειραιά βρίσκεται στο επίκεντρο της αμερικανικής στρατηγικής για τον περιορισμό της κινεζικής επιρροής σε κρίσιμες θαλάσσιες υποδομές, σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Reuters.
Η Ουάσινγκτον εκφράζει ανοιχτά την ανησυχία ότι η κινεζική παρουσία μέσω της COSCO, που κατέχει το 67% του ΟΛΠ, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε περίοδο κρίσης για κατασκοπεία, στρατιωτική υπεροχή ή αποδιοργάνωση εφοδιαστικών αλυσίδων.
Τον Ιανουάριο του 2025, το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας κατέταξε την COSCO σε λίστα εταιρειών που θεωρούνται ότι έχουν συνεργασία με το κινεζικό στρατό.
Η ένταξη σε αυτή τη λίστα δεν συνεπάγεται αυτομάτως οικονομικές κυρώσεις, αλλά στοχεύει να αποθαρρύνει επιχειρήσεις από τις ΗΠΑ από το να συναλλάσσονται με την COSCO.
Η ελληνική κυβέρνηση, όπως και παράγοντες της λιμενικής ζώνης, εξετάζουν τις πιθανές επιπτώσεις αυτής της κίνησης – αν και μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται να υπάρχει διακοπή λειτουργίας στο λιμάνι του Πειραιά.
Οι ΗΠΑ εξετάζουν το ενδεχόμενο να υποστηρίξουν τη συμμετοχή ιδιωτικών δυτικών εταιρειών ή επενδυτών ώστε να αποκτήσουν μερίδια σε λιμάνια όπου η Κίνα έχει συμμετοχή.
Πιο συγκεκριμένα, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζουν:
- Ενίσχυση της εμπορικής και ναυπηγικής βιομηχανίας υπό αμερικανικό έλεγχο.
- Συμμετοχή δυτικών επενδυτών ώστε να μειωθεί η κινεζική επιρροή σε λιμάνια.
- Ρυθμιστικά μέτρα και τελωνειακούς ελέγχους.
- Τον Ιανουάριο του 2025, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ κατέταξε την COSCO σε λίστα εταιρειών με «δεσμούς με τον κινεζικό στρατό». Αν και δεν συνεπάγεται κυρώσεις, η κίνηση αυτή λειτουργεί αποτρεπτικά για αμερικανικές επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με την εταιρεία.
Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα
Η ελληνική κυβέρνηση και φορείς της λιμενικής ζώνης παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Μέχρι στιγμής, δεν έχει υπάρξει καμία αλλαγή στη λειτουργία του λιμανιού, ωστόσο η Ουάσινγκτον φέρεται αποφασισμένη να ενισχύσει τη δική της παρουσία σε στρατηγικά λιμάνια, από την Ευρώπη έως και την Ασία.
Σύμφωνα με αναλυτές, η αντιπαράθεση ΗΠΑ–Κίνας στον Πειραιά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό «παιχνίδι ισχύος», με τον έλεγχο των εφοδιαστικών αλυσίδων να αποτελεί κομβικό παράγοντα για την παγκόσμια ασφάλεια.
Η COSCO από την πλευρά της διαψεύδει οποιαδήποτε σχέση με τον κινεζικό στρατό, υπογραμμίζοντας ότι οι δραστηριότητές της στον Πειραιά συνεχίζονται απρόσκοπτα.
Αναβρασμός για την Μεσογειακή πύλη
Τον περασμένο Μάρτιο, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ναυτιλίας των ΗΠΑ ξεκίνησε μια ανασκόπηση επτά ναυτιλιακών στενωπών και δήλωσε ότι επιθυμεί να εντοπίσει κανονισμούς, πολιτικές ή πρακτικές «που δημιουργούν δυσμενείς συνθήκες ναυσιπλοΐας».
Το Στενό του Γιβραλτάρ, που χωρίζει την Ισπανία από την Αφρική στην είσοδο της Μεσογείου, ήταν ένα από τα υδάτινα περάσματα που εξετάζει η ανασκόπηση. Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ έχει επιδιώξει να εμβαθύνει τις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα, γεγονός που έχει εγείρει ανησυχίες στην Ουάσιγκτον σχετικά με την πρόσβαση του Πεκίνου στα λιμάνια της, σύμφωνα με δύο πηγές.
«Δεν είμαστε ενήμεροι για οποιεσδήποτε φερόμενες ανησυχίες ή προσεγγίσεις από τρίτα μέρη σε αυτό το ζήτημα και επομένως δεν είναι κατάλληλο να σχολιάσουμε», δήλωσε ένας εκπρόσωπος του ισπανικού Υπουργείου Εξωτερικών όταν ρωτήθηκε για τις επενδύσεις κινεζικών εταιρειών σε λιμάνια. Η COSCO έχει παραχωρήσεις για τη λειτουργία κοντέινερ τερματικών στα λιμάνια της Βαλένθια και του Μπιλμπάο, δήλωσε εκπρόσωπος της Ισπανικής Αρχής Λιμένων. Από την άλλη, ο Τραμπ έχει αναλάβει πολλά μέτρα από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο για να ενισχύσει την επιρροή των ΗΠΑ στις θάλασσες.
Υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα τον Απρίλιο για την αναβίωση της ναυπηγικής ικανότητας ώστε να επεκταθεί ο στόλος των πλοίων υπό έλεγχο των ΗΠΑ.
