Το επίπεδο οξίνισης των ωκεανών ξεπέρασε το όριο που είναι συμβατό με σταθερά και βιώσιμα οικοσυστήματα, ανακοίνωσε χθες, Τετάρτη, ίδρυμα ερευνών, συμπεραίνοντας ότι 7 από τα 9 «όρια του πλανήτη» έχουν πλέον ξεπεραστεί. Η έννοια αυτή των «ορίων του πλανήτη» είχε οριστεί το 2009 από γύρω στους τριάντα ερευνητές. Τότε, αυτοί αποτιμούσαν ότι η ανθρωπότητα είχε «ξεπεράσει τουλάχιστον τρία όρια του πλανήτη».
Έκτοτε οι ετήσιοι απολογισμοί του Ινστιτούτου Ερευνών για το Κλίμα του Πότσνταμ (PIK) δείχνουν συνεχή υποβάθμιση. Ο απολογισμός του 2025 δείχνει ότι το όριο της «οξίνισης των ωκεανών» μόλις ξεπεράστηκε. «Ο ωκεανός υφίσταται οξίνιση, η οποία απειλεί τη θαλάσσια ζωή και μας οδηγεί σε επικίνδυνες συνθήκες», ενώ παρουσιάζει «τάση περισσότερης επιδείνωσης», σημείωσαν οι ερευνητές αυτοί.
Η βασική αιτία της οξίνισης των ωκεανών είναι η απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που εκπέμπεται με την καύση ορυκτών καυσίμων. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει περίπου το 30% του πλεονάζοντος CO2 που έχει απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα από την καύση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
Η αύξηση της οξίνισης σε σχέση με τα αριθμητικά στοιχεία που είχαν δημοσιευτεί πέρυσι οφείλεται επίσης εν μέρει σε βελτίωση των δεδομένων και σε αναθεώρηση των υπολογισμών.
Τα άλλα έξι πλανητικά όρια που έχουν ήδη ξεπεραστεί αφορούν την κλιματική αλλαγή (CO2 στην ατμόσφαιρα), την ακεραιότητα της βιόσφαιρας (εξαφάνιση ειδών και ιδιοποίηση των πόρων από την ανθρωπότητα), αλλά και τη χρήση γης (αποψίλωση), τον κύκλο του γλυκού νερού (ζώνες που έχουν πληγεί από την ξηρασία ή τις πλημμύρες), τους βιογεωχημικούς κύκλους (προσθήκη λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων) και την εισαγωγή νέων οντοτήτων στη βιόσφαιρα (πλαστικά κι άλλα βιομηχανικά χημικά προϊόντα).
Τα 2 «όρια του πλανήτη» που δεν έχουν ξεπεραστεί είναι τα αερολύματα στην ατμόσφαιρα (ατμοσφαιρική ρύπανση) και το επίπεδο του όζοντος στη στρατόσφαιρα.
«Χρειαζόμαστε οι κυβερνήσεις να ακούσουν την επιστήμη»
Καθώς η οξύτητα μετράται με τη βοήθεια του pH, η αναφορά γι’αυτό το όριο είναι η συγκέντρωση αραγωνίτη, ενός μετάλλου απαραίτητου για τη ζωή των κοραλλιών και των οστρακόδερμων. Όσο πιο όξινος είναι ο ωκεανός τόσο περισσότερο διαλύεται ο αραγωνίτης. Το όριο είχε οριστεί στο 80% της συγκέντρωσης την προβιομηχανική εποχή, και οι ωκεανοί έχουν πέσει κάτω από αυτό το επίπεδο.
«Το pH στην επιφάνεια του ωκεανού έχει ήδη πέσει κατά περίπου 0,1 από την αρχή της βιομηχανικής εποχής. Αυτό είναι ισοδύναμο με αύξηση 30 ως 40% της οξύτητας», επισήμαναν οι επιστήμονες. «Αυτή η αλλαγή απειλεί τους οργανισμούς που σχηματίζουν κελύφη ή σκελετούς από ανθρακικό ασβέστιο, όπως τα κοράλλια, τα μαλάκια ή είδη που είναι κρίσιμης σημασίας για το πλαγκτόν. Η σταδιακή εξαφάνιση των οργανισμών αυτών μπορεί να διαταράξει τη διατροφική αλυσίδα», προειδοποίησαν.
Ο απολογισμός για το 2025 παρουσιάστηκε σε τηλεδιάσκεψη από τη Νέα Υόρκη όπου διεξάγεται η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Σε ερώτηση σχετικά με την άρνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν ότι η δράση κατά της κλιματικής αλλαγής επείγει, ο διευθυντής του PIK, ο Γιόχαν Ρόκστρεμ, απάντησε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει κανέναν αξιόπιστο επιστήμονα στο πλευρό του.
