Η ανοσολογική γήρανση είναι μία φυσιολογική αλλά επιβαρυντική διαδικασία, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα σταδιακά χάνει την αποτελεσματικότητά του. Η φθορά αυτή συνδέεται με μεγαλύτερη ευπάθεια σε λοιμώξεις, μειωμένη ανταπόκριση στα εμβόλια και αυξημένο κίνδυνο για χρόνια φλεγμονώδη και αυτοάνοσα νοσήματα.
Ένα από αυτά είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, γεγονός που καθιστά τη μελέτη της ανοσολογικής γήρανσης ιδιαίτερα κρίσιμη για την κατανόηση και την πρόληψη της νόσου.
Σε αυτό το πλαίσιο, νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Μπέρμινχαμ, που δημοσιεύθηκε στο eBioMedicine, καταδεικνύει ότι χαρακτηριστικά γήρανσης του ανοσοποιητικού συστήματος μπορούν να εντοπιστούν ήδη από τα πρώιμα στάδια της ρευματοειδούς αρθρίτιδας -ακόμη και πριν την επίσημη διάγνωση.
«Είδαμε ότι η γήρανση του ανοσοποιητικού συστήματος δεν αποτελεί απλώς συνέπεια της ρευματοειδούς αρθρίτιδας αλλά μπορεί να είναι ο κινητήριος παράγοντας της ίδιας της νόσου» σημείωσε η Δρ. Niharika Duggal, κύρια συγγραφέας της μελέτης και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμινχαμ.
«Τα άτομα που διένυαν τα πρώιμα στάδιά της, δηλαδή βρίσκονταν πριν από την κλινική διάγνωση, παρουσίαζαν στοιχεία ταχύτερης γήρανσης. Με βάση αυτά τα ευρήματα, ίσως μπορέσουμε να παρέμβουμε προληπτικά στην ανάπτυξη της νόσου, σε άτομα υψηλού κινδύνου, αποτρέποντας την εκδήλωσή της μέσω θεραπειών που επιβραδύνουν τη γήρανση -όπως είναι η ενίσχυση της φυσικής διαδικασίας απομάκρυνσης των κατεστραμμένων κυττάρων».
Η μελέτη περιέλαβε 224 συμμετέχοντες σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, οι οποίοι δεν είχαν λάβει θεραπεία. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι εμφάνιζαν πρώιμα σημάδια ανοσολογικής γήρανσης διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ομάδα των ατόμων με αρθραλγία, περίπου το 28% ανέπτυξε αρθρίτιδα (πόνο στις αρθρώσεις) μέσα σε διάστημα 24 μηνών, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία της έγκαιρης αναγνώρισης όσων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
Μεταξύ των βασικών ευρημάτων:
- Άτομα με αρθραλγία ή αρχόμενη αρθρίτιδα παρουσίασαν μειωμένα «φρέσκα» ανοσοκύτταρα (naïve T cells), δείχνοντας πρόωρη γήρανση του ανοσοποιητικού.
- Ήδη από τα πρώτα στάδια παρατηρήθηκαν υψηλά επίπεδα φλεγμονής (IL-6, TNFα, CRP).
- Τα πιο «γερασμένα» και φλεγμονώδη κύτταρα (senescent T cells, Th17) εμφανίστηκαν μόνο όταν η νόσος είχε πλέον εγκατασταθεί.
- Ειδικά Β-κύτταρα που σχετίζονται με την ηλικία (ABCs) βρέθηκαν αυξημένα πριν τη διάγνωση και συνδέονταν με τα αυτοαντισώματα.
- Ένας συνολικός δείκτης ανοσολογικής γήρανσης, το IMM-AGE score, μπόρεσε να προβλέψει ποια άτομα με αρθραλγία είχαν αυξημένο κίνδυνο να εξελιχθούν σε ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Συμπέρασμα
Εν κατακλείδι, η γήρανση του ανοσοποιητικού δεν αποτελεί απλώς επακόλουθο της ρευματοειδούς αρθρίτιδας αλλά πιθανό αίτιο. Η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των αλλαγών θα μπορούσε να επιτρέψει την ανάπτυξη προληπτικών θεραπειών, με στόχο την αποτροπή της νόσου σε άτομα υψηλού κινδύνου.
Τα 5 σημεία-κλειδιά της μελέτης
- 224 άτομα μελετήθηκαν σε όλα τα στάδια προς ρευματοειδή αρθρίτιδα
- Πρόωρη ανοσολογική γήρανση εντοπίζεται πριν από τη διάγνωση
- Ο δείκτης IMM-AGE score προβλέπει ποιοι ασθενείς με αρθραλγία κινδυνεύουν περισσότερο
- 28% των ασθενών εμφάνισαν αρθρίτιδα μέσα σε 2 έτη παρακολούθησης
- Η ανοσολογική γήρανση φαίνεται να αποτελεί αιτία και όχι συνέπεια της νόσου
