Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το φιλόδοξο έργο ψηφιοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ, το οποίο αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο καταγραφής και τιμολόγησης της ηλεκτρικής κατανάλωσης στη χώρα. Η μετάβαση στους έξυπνους μετρητές προχωρά με ταχύτερο ρυθμό από κάθε προηγούμενη περίοδο, καθώς από τις μόλις 85.000 συσκευές που λειτουργούσαν το 2019, σήμερα έχουν εγκατασταθεί περίπου 1,4 εκατομμύρια, επιτρέποντας την τηλεμέτρηση άνω του 60% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας.
Η ουσιαστική αλλαγή, ωστόσο, δεν αφορά μόνο την αντικατάσταση των συσκευών αλλά και τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης ψηφιακής υποδομής για τη συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων. Το νέο σύστημα MDM (Meter Data Management), το οποίο αντικαθιστά τις υποδομές της δεκαετίας του ’90, θα τεθεί αρχικά σε λειτουργία τον προσεχή Ιανουάριο και αναμένεται να ολοκληρωθεί πλήρως τον Ιούλιο του 2026.
Τι φέρνουν οι ευφυείς μετρητές
Με την ανάπτυξη του νέου συστήματος καταργούνται οι έναντι λογαριασμοί και εισάγεται η δυναμική τιμολόγηση, η οποία επιτρέπει στους καταναλωτές να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τη χρήση ρεύματος και να επιλέγουν προγράμματα με βάση το ωράριο που τους συμφέρει. Η μετάβαση αυτή εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση του κόστους για τα νοικοκυριά και καλύτερη διαχείριση των φορτίων στο δίκτυο.
Τα έξυπνα ρολόγια θα ανοίξουν τον δρόμο για τα λεγόμενα «πορτοκαλί» ή δυναμικά τιμολόγια, με τα οποία ο καταναλωτής μπορεί να επωφελείται από τις διακυμάνσεις του ρεύματος ανά ώρα και γενικά στις ζώνες της ημέρας, όπου η τιμή είναι χαμηλή. Κυρίως τα πρωινά και τα μεσημέρια, λόγω της μεγάλης συμμετοχής στο σύστημα δεκάδων χιλιάδων νέων φωτοβολταϊκών.
Ο ΔΕΔΔΗΕ επισημαίνει ότι οι έξυπνοι μετρητές συμβάλλουν επίσης στη μείωση των ρευματοκλοπών, καθώς ο εντοπισμός παραβατικών επεμβάσεων γίνεται άμεσα μέσω του νέου ψηφιακού συστήματος. Παράλληλα αναμένεται βελτίωση των δεικτών αξιοπιστίας του δικτύου, με ταχύτερο εντοπισμό και αποκατάσταση των βλαβών, κάτι που αποκτά ιδιαίτερη σημασία εν μέσω αυξανόμενων κλιματικών πιέσεων.
Με την επιτάχυνση του προγράμματος, θα αντιμετωπιστούν και δυσλειτουργίες που παρατηρούνται σήμερα στις καταμετρήσεις. Για το θέμα υπάρχει παρέμβαση και της ΡΑΑΕΥ, η οποία έχει προχωρήσει σε συστάσεις προς τον ΔΕΔΔΗΕ για τη βελτίωση του τρόπου καταμέτρησης που αποτυπώνεται στους λογαριασμούς ρεύματος.
Η παρέμβαση της Αρχής έρχεται μετά τα ευρήματα του Ενεργειακού Διαμεσολαβητή αλλά και παράπονα των καταναλωτών για αστοχίες ή καθυστερήσεις στις καταμετρήσεις. Ανάλογη είναι και η εικόνα στην πλατφόρμα myrae, όπου οι σχετικές καταγγελίες είναι πολλαπλάσιες, αναδεικνύοντας την έκταση του προβλήματος και την ανάγκη άμεσων διορθωτικών κινήσεων. Ο ΔΕΔΔΗΕ εκτιμά ότι όσο εξαπλώνεται το δίκτυο των έξυπνων μετρητών τα φαινόμενα αυτά θα περιορίζονται.
Συνεργασία με δίκτυα νερού
Σήμερα στο σύστημα επεξεργασίας και ανάλυσης των δεδομένων των smart meters ξεχωρίζει και για μια καινοτομία που σύμφωνα με την εταιρεία δεν συναντάται σε άλλες χώρες: τη δυνατότητα συνεργασίας με δίκτυα ύδρευσης και φυσικού αερίου.
Ήδη έχουν ολοκληρωθεί πιλοτικά έργα με την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, στα οποία οι υδρομετρητές στέλνουν τα δεδομένα τους μέσω του συστήματος του ΔΕΔΔΗΕ. Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα οι έξυπνοι μετρητές να συνδέονται με ειδικό dongle (μια μικρή εξωτερική συσκευή που συνδέεται σε μια θύρα — συνήθως USB) προσφέροντας στους καταναλωτές άμεση πρόσβαση στα δεδομένα κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο.
Το έργο των έξυπνων μετρητών είχε καθυστερήσει για περίπου δύο χρόνια λόγω ενστάσεων που σχετίζονταν με τον νόμο 4412, ωστόσο πλέον όλες οι διαδικασίες έχουν ολοκληρωθεί και οι συμβάσεις έχουν υπογραφεί.
Σήμερα το 54% της χώρας τηλεμετράται και πιστοποιείται σε 15 λεπτά, ενώ περίπου το 46% του δικτύου θεωρείται έτοιμο για τη δυναμική τιμολόγηση και προβλέπεται να φτάσει τους επόμενους μήνες στο 60%.
Τον περασμένο Μάιο ο ΔΕΔΔΗΕ προχώρησε στην προμήθεια επιπλέον 2,76 εκατομμυρίων έξυπνων μετρητών από τρεις κοινοπραξίες, που έχουν επιλέγει για την ψηφιοποίηση στο πλαίσιο του μεγάλου διαγωνισμού του 1 δισ. ευρώ. Ο οργανισμός διατηρεί επίσης τη δυνατότητα, σε δεύτερη φάση, να παραγγείλει πρόσθετες ποσότητες, ώστε να καλυφθεί ο συνολικός αριθμός των 7,7 εκατομμυρίων μετρητών, που θα απαιτηθούν για την πλήρη αντικατάσταση όλων των παλαιών ρολογιών της χώρας με ψηφιακά έως το 2030.
