Είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν υπάρχει παγκοσμίως έστω και ένα πλοίο με αποστολή παρόμοια με αυτή που εκτελεί ο «Τυφώνας» του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης. Ενα σκάφος 72 μέτρων, με 35 άτομα προσωπικό, το οποίο βρίσκεται διαρκώς εν πλω και επί 365 ημέρες τον χρόνο καθαρίζει τις απρόσιτες ακτές σε όλη την Ελλάδα. Ακούγεται απλό και σχεδόν αυτονόητο πλέον για τη χώρα μας, μια και το «Typhoon Project» μετρά ήδη έξι χρόνια συνεχούς δράσης. Μόνο που στην πράξη το όλο εγχείρημα δεν είναι διόλου απλό, κάτι που συνειδητοποιεί κάποιος στις πλήρεις διαστάσεις του ανεβαίνοντας στο ίδιο το πλοίο – και συμμετέχοντας βεβαίως σε μια «απόβαση» καθαρισμού μιας ακτής, εν προκειμένω στη νησίδα Δοκό κοντά στην Υδρα.
Ο απολογισμός
Μέσα σε μερικές ώρες η ομάδα του «Τυφώνα» συγκέντρωσε από μία και μόνο παραλία 500 κιλά απορρίμματα. Από μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικών για τα οποία απαιτείται ιώβεια υπομονή και συλλογή «με το τσιμπιδάκι», κομμάτι-κομμάτι, έως μισοθαμμένα ελαστικά για τρακτέρ. Ολα, πάντως, συγκεντρώνονται σε μεγάλους σάκους και μέσω των φουσκωτών λέμβων μεταφέρονται στο κατάστρωμα του «Τυφώνα». Εκεί διαχωρίζονται κατά είδος, φωτογραφίζονται, καταμετρώνται, ζυγίζονται και συμπιέζονται ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο όγκος τους. Κατόπιν αποθηκεύονται σε στοίβες, εν αναμονή της εκφόρτωσής τους στην ξηρά, όποτε το πλοίο πιάσει σε λιμάνι. Και αυτή η εργασία δεν σταματά ποτέ. Για το πλήρωμα του «Τυφώνα» (Ελληνες, Ρώσοι, Ουκρανοί και Ινδονήσιοι) δεν υπάρχουν γιορτές και αργίες, υπάρχει μόνο διαρκής περιπολία στα ελληνικά ύδατα. Κάθε μπάρκο για τους ανθρώπους αυτούς διαρκεί 6 μήνες. Εν τω μεταξύ, όμως, στο απρόσιτο τμήμα της αχανούς ελληνικής ακτογραμμής κάθε χρόνο συσσωρεύονται τόνοι απορριμμάτων, στοιχείο που θα αρκούσε ως απόδειξη ότι το «Typhoon Project» είναι στην ουσία «mission impossible», μια ανέφικτη αποστολή.
Παρ’ όλα αυτά, είναι εντυπωσιακός ο απολογισμός του έργου που έχει προσφέρει ο «Τυφώνας» στα 6 χρόνια της ύπαρξής του, ως μία εντελώς ιδιωτική -και πολυδάπανη- πρωτοβουλία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης για τον καθαρισμό του παράλιου περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Επιγραμματικά, από το 2019 μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο του «Typhoon Project» έχουν εκτελεστεί 4.886 καθαρισμοί ακτών. Σε 288.000 ώρες επιτόπιας εργασίας έχουν απομακρυνθεί περισσότερα από 22 εκατομμύρια μεμονωμένα τεμάχια απορριμμάτων, βάρους 903 τόνων και όγκου 45.000 κυβ. μέτρων. Οσο δηλαδή 13 γιγαντιαία Airbus ή 18 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων 50 μέτρων.
Υπάρχει ελπίδα
Το project του «Τυφώνα» αποτελεί προσωπικό στοίχημα του Αθανάσιου Κ. Λασκαρίδη, του ανθρώπου που το εμπνεύστηκε, το χρηματοδοτεί αποκλειστικά, αλλά και παρακολουθεί συστηματικά τα ευρήματα τόσο ως προς την ποσότητα όσο και την ποικιλία τους. Αλλωστε, το «Typhoon Project» περιλαμβάνει την επιστημονική καταγραφή και μελέτη των θαλάσσιων απορριμμάτων, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη και πληρέστερη βάση δεδομένων για την παράκτια ρύπανση στη Μεσόγειο. Το μοναδικό αυτό υλικό αξιοποιούν ΑΕΙ και ερευνητικοί φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συγκεκριμένα, τα Πανεπιστήμια Πατρών και Αιγαίου, καθώς και το Πολυτεχνείο Κρήτης βρίσκονται σε διαρκή σύνδεση με τον «Τυφώνα», ο οποίος λειτουργεί και σαν κινητό ερευνητικό κέντρο.
Ο δωρεάν καθαρισμός των ακτών αφενός συνιστά μια μείζονα και ουσιαστική προσφορά στη δημόσια υγεία, εφόσον τα ανόργανα υλικά που πολυμερίζονται στη φύση μέσω της τροφικής αλυσίδας καταλήγουν στο τραπέζι και το πιάτο των Ελλήνων. Αφετέρου, το «Typhoon Project» είναι μια σκληρή μάχη με πολλούς αντιπάλους ταυτόχρονα. Ο πιο επικίνδυνος απ’ όλους είναι η αδιαφορία μεγάλης μερίδας του κοινού για την προστασία του περιβάλλοντος, γεγονός που εικονογραφείται στα ευρήματα: εκατομμύρια καλαμάκια και ποτήρια μιας χρήσης, παιχνίδια, πλαστικά μπουκάλια, φελιζόλ και σχοινιά, αλλά και έπιπλα, λάστιχα, οικοδομικά υλικά ρυπαίνουν τις ακτές και την ενδοχώρα. Τουλάχιστον, όμως, σε πλείστες περιπτώσεις, η δεύτερη επίσκεψη του «Τυφώνα» στην ίδια παραλία συχνά δικαιολογεί την ικανοποίηση ότι υπάρχει βάσιμη ελπίδα για την αλλαγή της στρεβλής νοοτροπίας: σε ποσοστό που κυμαίνεται κοντά στο 80%, οι ήδη καθαρισμένες ακτές παραμένουν ελεύθερες από σκουπίδια ακόμη και μετά από έναν χρόνο. Σε σημεία όπως η Ιος, η Ιθάκη και η Νάξος η βελτίωση άγγιξε το 100%, ενώ στην Κρήτη ανήλθε στο 78% και στο Αγιον Ορος στο 88%.
Συλλογική προσπάθεια
Εκφράζοντας το πνεύμα και τη φιλοσοφία του «Typhoon Project», η Εκτελεστική Διευθύντρια του Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, Πέγκυ Ξηροταγάρου, επισημαίνει ότι «η θάλασσα είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας και η προστασία της κοινή μας ευθύνης. Με τον “Τυφώνα” δείχνουμε στην πράξη ότι η αλλαγή είναι εφικτή. Ακτές που κάποτε ήταν γεμάτες απορρίμματα έχουν αρχίσει να ανακτώνται ξανά. Είναι το στοίχημα που κερδίζουμε καθημερινά, με σεβασμό στο περιβάλλον και πίστη στη δύναμη της συλλογικής προσπάθειας. Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να κλείσουμε τη στρόφιγγα της ρύπανσης, ενώ παράλληλα, στο όριο του δυνατού, συμβάλλουμε στη διαμόρφωση μιας ευρύτερης στρατηγικής για την ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας σχετικά με το τι και πού εναποθέτουμε τα απορρίμματά μας. Και, φυσικά, το κλειδί είναι οι εθελοντές. Δεν υπάρχει περίπτωση να πετάξει ξανά τίποτα στο περιβάλλον όποιος έρθει μαζί μας στο πεδίο, όποιος μαζέψει μαζί μας σκουπίδια από τη φύση».
protothema.gr
